ارشمیدس هنر مهندسی را ایجاد کرد – 1

به گزارش تاسیسات نیوز، امروزه در حومه شهر سیراکوز بنای کهنه ای به سبک یونانی و رومی وجود دارد که عموما مقبره ارشمیدس نامیده می شود.

 

 

 

در حقیقت قبر واقعی ارشمیدس بیش از دو هزار سال است که مفقود شده و سیسرون آخرین کسی بود که محل این قبر را شناخت و آن به مدد شکل هندسی بود که بر قبر حک کرده بودند و این شکل عبارت از کره ای بود که در داخل استوانه ای محاط کرده بودند. اما این موضوع چه اهمیتی دارد.

ابدیت نام ریاضی دان بزرگ تا جهان باقی است. با استحکام تمام بوسیله اکتشافات علمی او تامین شده است و هیچ بنای یادگاری مجلل و با عظمتی بیش از این موثر واقع نمیشد.

 

 

 

وی در سیراکوز متولد شد و در همانجا وفات یافت اما آشنایی خود را با علوم مرهون اسکندریه و مطالعاتی است که در کتابخانه و موزه مشهور کرد.

 

 

 

در کتاب دیگری درباره اکتشافات علمی این داشمند به تفصیل سخن گفته ایم و از جمله مهمترین این اکتشافات مقدمات حیرت انگیز روش های حساب انتگرال بود که بار دیگر بیست قرن بعد از او به وسیله نیوتون ولایب نیتس کشف شد.

اما در این مقام این نکته در خور اهمیت است که اکتشافات ارشمیدس همراه با ابداعات اقلیدس و مکتب فیثاغورث رهبر آدمی به شناسایی صورت مجرد طبیعت گردید و مقصود از آن عبارتست از شکل نظری اشیای مادی یعنی شکل کاملی که اجزای طبیعت کم و بیش نزدیک به آن می باشند و برای ما که مایل به نفوذ بر طبیعت و تحت اراده درآوردن آن می باشیم شناسایی قوانین آن لازم است.

 

 

 

لیکن اشیای مادی فقط دارای شکل و ابعاد نیستند بلکه در بسیاری موارد تحت تاثیر قوایی که بر آنها وارد می شود به حرکت در می آیند و یا فی المثل در مواردی که این قوا با یکدیگر وضع تعاولی به وجود آورنداز حرکت باز می مانند.

 

 

 

پس ارشمیدس پیش خود این سوال را مطرح کرد: آیا ممکن نیست که با همین دستگاه استقرایی و با همان دقتی که شکل و ابعاد را مورد تحلیل قرار داده ایم بتوانیم قوا و حرکات را نیز مورد مطالعه قرار دهیم؟

 

 

 

به مفهوم دیگر آیا نمی توان هندسه ای ایجاد کرد که قضایای آن نه تنها فقط در مورد فضا به کار روند بلکه در عین حال عامل قوه را نیز در نظر گیرند؟

 

 

 

آنگاه با به کار بردن روش بی نهایت کوچک ها که از ابداعات شخصی او بود در صدد جستجو برآمد تا معلوم سازد در چه شرایط جسمی که تحت تاثیر قوای متوازی قرار گرفته است وضع تعادل اختیار خواهد کرد و در این جستجو تمام دقتی را که شایسته ریاضی دانان است به کار برد.

به این ترتیب تئوری اهرم را بوجود آورد و آن دستگاهی است که از هزاران سال پیش مورد استفاده قرار می گرفت اما هیچکس به فکر نیفتاده بود که در روش عمل آن تعمق کند.

ارشمیدس اهرم را همچون خط راست مادی در نظر گرفت که بر نقطه اتکایی قرار گرفته است و دو نیروی عامل بر آن تاثیر میکنند و آنگاه قوانین نظری آن را به وسیله دستورهای دقیق بدست داد. این مطالعات ابتدا رهبر او به مفهوم عزم قوا یا گشت آور گشت که مساوی با حاصل ضرب قوه در طول بازوی اهرم است و آنگاه توانست قانون ترکیب قوای متوازی را بدست آورد.

لیکن از این مرحله تاروش تعیین مرکز ثقل اجسام یک قدم بیشتر راه نبود و ارشمیدس این قدم اساسی و قاطع را پیمود. به این ترتیب که فرض کرد که جسم مادی در عین اینکه وزین است فقط به صورت مجرد هندسی خود می باشد.

 

 

 

این اکتشافات استادانه موجب پیدایش شاخه جدیدی در ریاضیات گردید و آن عبارتست از دانش استاتیک یا علم تعادل که اولین جنین مکانیک استدلالی می باشد و طولی نکشید که با اکتشافات اصل مهمی که به نام او مشهور است علم تعادل مایعات یا هیدروستاتیک را نیز بر آن افزود.

 

 

 

برای ما ممکن نیست که بتوانیم به وضع شایسته ای از اهمیت این واقعه تاریخی یعنی ایجاد و ابداع مکانیک استدلالی به وسیله ارشمیدس و در قرن سوم قبل از میلاد، تمجدید کنیم.

از آنجا که اطلاعات علمی آدمی بعد از این می توانست قوا را نیز تحت محاسبات درآورد پس ممکن بود که نه تنها از آن برای ایجاد قوانین نظری ماشین های ساده، به مفهومی که در فصل اول گفتیم استفاده کرد بلکه وسیله ای به دست آمده بود که ساختمان آنها را از لحاظ علمی رهبری کرد تا جایی که حداکثر قدرت و تاثیر از آنها حاصل شود.

ادامه دارد…

انتهای خبر