بوشهر و مسئله آب

به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، با این حساب دیگر نمی توان روی آب های زیر زمینی این استان برای تامین آینده آب مردم این استان حسابی باز کرد و از آن سو از ۲۶۰ لیتر متوسط مصرف روزانه شهروندان این استان ۲۰۰ لیتر تبدیل به آب خاکستری می شود و یا فاضلاب شده و یا راه خلیج فارس را پیش می گیرد؛ بالغ بر ۱۶ میلیون مترمکعب پساب بدون هیچ بهره برداری در حاشیه دریا تخلیه می‌شود!

و همه اینها در شرایطی است که منابع تامین کننده آب استان بوشهر شامل سد کوثر، چشمه ساسان، چاه‌های سربالش کازرون و آب شیرین کن های بوشهر و کنگان در فصل گرم سال توانایی تامین صد درصدی آب استان را ندارند، پس چه باید کرد؟

مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه ای بوشهر گفته بود، استان بوشهر از لحاظ حجم آب نامتعارف رتبه دوم را در کشور دارد که این حجم بالای آب برای استانی با وسعت و جمعیت بوشهر بسیار چشمگیر است.

وی افزود: این استان دارای پتانسیل های فراوانی در زمینه وجود آبهای نامتعارف است و با یک مدیریت اصولی و نوآورانه، می‌توان آینده‌ای بدون بحران آب را برای بوشهر متصور شد.

جابر مظفری زاده پیش از این گفته‌بود آب‌های نامتعارف شامل کلیه آب‌هایی است که به طور معمول و مرسوم از آنها استفاده نمی‌شود، مانند آب‌های شور، لب شور، آب‌های خاکستری مثل آب فاضلاب و آب‌های صنعتی و آب‌های گوگردی و امثال آن…

وی ادامه داد: این سرانه بالا در حالی است که از ۱۶ دشت استان بوشهر، ۱۲ دشت به دلیل برداشت بیش از توان اکولوژیک به دشت های ممنوعه و ممنوعه بحرانی تبدیل شده اند و سطح آب های زیرزمینی آن ها به طور پیوسته در حال افت است و ۴ دشت دیگر نیز به دلیل همجواری با دریا قابلیت و پتانسیل کشاورزی را ندارند.

حجمی که سالانه بیش از ظرفیت طبیعی منابع آب زیرزمینی این استان برداشت می‌شود و به عنوان کسری مخزن شناخته می‌شود حدود ۳۰ میلیون مترمکعب است؛ تقریبا همه ی این آب در بخش کشاورزی مصرف می شود و در کنار آبیاری نخیلات، به تولید محصولاتی چون گوجه، هندوانه و سایر صیفی جات می‌رسد.

منابع آب زیر زمینی بوشهر از لحاظ کیفی هم شرایط مساعدی ندارند. بر اساس آمار شرکت آب منطقه ای بوشهر، تنها ۴ درصد از این منابع قابلیت استفاده به عنوان شرب و ۴۶ درصد از آن با رعایت محدودیت قابلیت استفاده کشاورزی دارند. مابقی آب های زیرزمینی این استان تنها در مصارفی چون شور ورزی و آبزی پروری قابل استفاده هستند.

مظفری زاده تصریح کرده، سرانه مصرف آب شرب در شهر بوشهر حدود ۲۵۰ لیتر تخمین زده می‌شود. هم اکنون و به دلیل تکمیل نبودن شبکه فاضلاب این شهر بالغ بر ۱۶ میلیون مترمکعب پساب بدون هیچ بهره برداری در حاشیه جاده عالیشهر و دریا تخلیه می شود.

مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه ای بوشهر گفته، این حجم از آب خاکستری علاوه بر ایجاد ظاهری نازیبا در محل تخلیه، موجب آلودگی محیط زیست و منابع آب زیرزمینی نیز می‌شود، این در حالی است که تنها با ایجاد یک تصفیه خانه می‌توان به منبعی پایدار و با کیفیت مناسب دست یافت و از برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی جلوگیری کرد.

مظفری زاده گفت: بر اساس برآوردهای انجام شده و پس از اتصال شبکه فاضلاب شهرهای عالیشهر و چغادک به این تصفیه‌خانه در افق ۱۴۰۵، حجم ورودی به تصفیه خانه مذکور به بیش از ۲۳ میلیون مترمکعب در سال خواهد رسید.

بخش کشاورزی، مصرف کننده حدود ۸۰ درصد از کل آب های سطحی و زیرزمینی استان بوشهر است. در حالی که خشکسالی بیش از ده ساله از یک سو موجب کم شدن آورد رودخانه ها و از سوی دیگر موجب تغذیه نشدن منابع آب زیرزمینی شده است.

در دسترس نبودن منابع آب سطحی باعث هجوم کشاورزان به آب‌های زیرزمینی شده و به اتمام رساندن این منبع نیز موجب بازخواست شدن ما توسط نسل آینده می گردد.

طرح مطالعات استفاده از پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر بوشهر با هدف ساماندهی وضعیت پساب خروجی از این تصفیه خانه و ارائه راهکارهای استفاده بهینه از آن توسط شرکت آب منطقه ای بوشهر در حال انجام است.

جابر مظفری زاده در این خصوص اضافه کرده، با تکمیل مطالعات و ساخت و بهره برداری از تصفیه خانه فاضلاب بوشهر، می‌توان از برداشت حجم عظیمی از منابع آب زیرزمینی جلوگیری کرد. پساب تصفیه شده در این تصفیه خانه می تواند در تغذیه آبخوان، تامین بخشی از حقابه های کشاورزی، تامین آب فضای سبز شهرهای بوشهر، عالیشهر و چغادک و همچنین مصارف صنعتی مورد استفاده قرار گیرد.

یکی از دغدغه های امروز همه ی مسئولان کشور، تامین پایدار آب جهت استفاده های مختلف از جمله شرب و کشاورزی می باشد. بحران آب و خشکسالی انباشته ای که بیش از یک دهه است گریبانگیر ایران شده، فشار زیادی را به منابع آبی کشور وارد کرده به طوری که سطح آب های زیرزمینی در اکثر نقاط کشور رو به نزول گزارش می شود.

استان خشک و کم آب بوشهر هم همواره نیازمند حراست از اندک منابع آبی خود است. یکی از رویکردهای وزارت نیرو در چند سال اخیر “سازگاری با کم آبی” است که دستگاه های اجرایی استان بوشهر در زمینه برنامه ریزی و تدوین استراتژی های این رویکرد، فعالیت هایی از خود نشان داده اند.

استفاده بهینه از آب های نامتعارف و به ویژه آب خاکستری نیز یکی از مواردی است که هم افزایی همه ی دستگاه های اجرایی مرتبط را می طلبد و در صورت استفاده مجدد از این منبع در دسترس، شاهد رونق کشاورزی و توسعه پایدار در استان خواهیم بود.

در این شرایط نه چندان امیدوار کننده، باید از آب در دسترس حداکثر استفاده را کرد. یکی از ارزان ترین و در دسترس ترین راه ها، استفاده مجدد از آب در مصارف خانگی است.

به طور کلی سه نوع آب در دسترس مصرف کنندگان خانگی است، اولین نوع آن، آب سفید یا همان آبی است که وارد خط لوله و خانه های ما می شود. نوع دوم، آب سیاه یا فاضلاب توالت ها می باشد و سومین نمونه از آب در دسترس، به آب خاکستری معروف است. آب خاکستری در واقع بیشترین حجم از آب خروجی ساختمان ها را تشکیل می دهد که شامل آب روشویی، ظرفشویی، حمام، لباسشویی و برخی سیستم های خنک کننده است.