جمعیت آبی ایده‌آل تهران
به گزارش تاسیسات نیوز، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران گفت: ظرفیت طبیعی جمعیت‌پذیری تهران بر اساس گنجایش منابع آبی این شهر و میزان مجاز برداشت از منابع زیرزمینی، حداکثر سه میلیون نفر بوده است اما اکنون سه برابر این جمعیت در تهران سکونت دارند و از این رو ۷۰ درصد از آب تهران از سدهای واقع در شعاع ۱۵۰ کیلومتری این شهر تامین می‌شود.
سید آرش حسینی‌میلانی در نطق پیش از دستور جلسه علنی شورای شهر تهران با اشاره به احتمال بروز وضعیت بحرانی برای سال‌های آینده در تهران به لحاظ کم‌آبی، گفت: مساله آب در تهران به گونه‌ای است که ما برای تامین منابع آب شرب شهروندان، حفظ میراث طبیعی شهر تهران و صیانت و ماندگاری از فضاهای سبز شهری چاره‌ای جز جراحی‌های بزرگ نداریم تا بتوانیم ضمن کنترل وضعیت به تثبیت حداقل‌های موجود بپردازیم.
وی با تشریح وضعیت کنونی آب در تهران خاطرنشان کرد: ۸۷ سال قبل، پایتخت شهری بود با ۳۰۰ هزار نفر جمعیت که ۴۸ رشته قنات آب مورد نیاز آن را به میزان ۵/ ۳۱ میلیون مترمکعب تامین می‌کرد. اما در سال گذشته مصرف آب شرب این شهر حدود ۹ میلیون نفری، از یک میلیارد مترمکعب فراتر رفت.
به گفته میلانی، در سال‌های معمولی ۷۰ درصد از این حجم از پنج سد واقع در شعاع ۱۵۰ کیلومتری تهران تامین می‌شود. وسعت حوضه آبخیز این سدها مجموعا بالغ بر ۴۸۴۷ کیلومترمربع یا بیش از شش برابر وسعت شهر تهران است. سخنگوی کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری افزود: اگر به ظرفیت قنات‌های قدیمی تهران، ظرفیت مجاز برداشت از آب‌های زیرزمینی به میزان۲۵۰ میلیون مترمکعب را بیفزاییم، شهر تهران بر اساس پتانسیل طبیعی خود می‌توانست حداکثر پذیرای سه میلیون نفر باشد.
به عبارت دیگر، در شرایط فعلی، شهر تهران به اتکای انتقال آب از حوضه‌های برف‌گیر کوهستانی بیش از چهار برابر توان طبیعی خود، آب برای شهروندانش تامین می‌کند. اما در آینده با آهنگ فعلی رشد جمعیت، چه ظرفیت‌های سازه‌ای برای تامین آب شهر تهران باقی مانده است؟
میلانی با تاکید بر اینکه میانگین مصرف آب شرب هر تهرانی ۹۱ متر مکعب در سال یا معادل ۲۵۰ لیتر در روز است که تقریبا دو برابر استاندارد جهانی است، افزود: حدود ۱۰ درصد از شهروندان تهرانی از آب شرب تصفیه شده برای پر کردن استخرهای خود استفاده می‌کنند. همچنین همپای توسعه پایتخت، رشد سالانه تقاضای آب شرب خانگی در دو دهه گذشته به‌طور میانگین ۳ درصد در سال بوده و در حال حاضر شتاب این رشد به شهرهای مجاور تهران نیز تسری پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه میزان هدررفت آب شرب از شبکه شهری کمتر از ۳۰ درصد و چند برابر میانگین جهانی است، عنوان کرد: تصور کنید که تنها ۱۰ درصد از حجم این آب به حساب نیامده، معادل حجم یک سد ۱۰۰ میلیون مترمکعبی مانند سد لتیان است. این در حالی است که سالانه فقط حدود ۳۰۰ کیلومتر از شبکه توزیع آب ۹ هزار کیلومتری این شهر اصلاح می‌شود و این به معنای تداوم روند هدررفت آب تصفیه‌شده و گرانبها است.
رئیس کمیته محیط زیست با بیان اینکه قیمت تمام شده آب شرب در شهر تهران بدون احتساب هزینه‌های سرمایه‌گذاری، معادل ۱۰۰۰ تومان برای هر متر مکعب است که ۵۰ درصد آن از مردم اخذ می‌شود (به ازای هر لیتر ۵ ریال)، یادآور شد: این آب‌بها نه تنها پاسخگوی هزینه‌های بهره‌برداری و نگهداری از تاسیسات گسترده آبرسانی شهر نیست، بلکه حتی انگیزه اقتصادی لازم برای جایگزینی وسایل کاهنده مصرف را نیز برای مصرف‌کنندگان ایجاد نمی‌کند. به کارگیری این وسایل تا ۲۰ درصد می‌تواند در کاهش مصرف آب موثر باشد.
میلانی با تاکید بر اینکه بر اساس برآوردهای مقدماتی از مجموع ۱۴۷ میلیون متر مکعب نیاز آبی فضای سبز تهران حدود ۳۳ درصد معادل ۴۹ میلیون متر مکعب به چمن اختصاص دارد، خاطرنشان کرد: وسعت چمن‌کاری در تهران ۱۷ درصد وسعت فضای سبز درون شهری است و هنوز برنامه هدفمند و سنجش‌پذیری برای کاهش سطح چمن‌کاری و جایگزینی گیاهان بومی و مقاوم به کم‌آبی به شورای شهر ارائه نشده است. براساس تجارب جهانی نیاز آبی گونه‌های بومی ۳۰ تا ۸۰ درصد کمتر از چمن‌کاری است.
این عضو شورای شهر تهران اضافه کرد: کوهستان‌های مشرف به شهر تهران روان‌آبی به میزان ۱۲۳ میلیون مترمکعب به‌صورت فصلی و نابهنگام تولید می‌کنند که عملا به دلیل ورود فاضلاب و سایر آلودگی‌ها کیفیت پایینی داشته و مانع جدی در زمینه احیای طبیعی رود-دره‌های تهران محسوب می‌شوند که در این رابطه، حرکت جدی از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط برای رفع این آلودگی‌ها مشاهده نمی‌شود.
میلانی با بیان اینکه باید بپذیریم که شهر تهران به شدت متکی به ذخایر برفی در ارتفاعات دوردست و آسیب‌پذیر در برابر تغییر اقلیم است و شهروندان و سازمان‌های ما پیرو الگوی بدمصرفی هستند و اقتصاد آب شهری در تامین هزینه‌های نگهداری خویش ناکارآمد است، اظهار کرد: به‌کارگیری روش‌های بهینه‌سازی مصرف آب جز با مشارکت و آموزش گسترده مردم فراهم نمی‌شود.
وی افزود: اکنون که با محدودیت‌های مالی و زیست محیطی شدید بر سر راه انتقال آب از اطراف تهران، مواجهیم چاره‌ای جز حرکت به سمت بهینه‌سازی مصرف آب در شهر نداریم. به اعتقاد وی، تا زمانی که جامعه از مسائل و وضعیت کلان آب به ویژه «تبعات تغییر اقلیم» و «عمق بحران اقتصاد آب» آگاه نباشد و شرایط در وضعیت مبهمی قرار داشته باشد، امکان اخذ نظر و درگیر ساختن گروه‌های مختلف اجتماعی در جهت کنترل بحران و افزایش مشارکت اجتماعی مهیا نیست.
وی با تاکید بر اینکه زنگ‌های هشدار درخصوص معضل آب از مدت‌ها قبل به صدا در آمده است، خاطرنشان کرد: متاسفانه این زنگ‌ها یا شنیده نشده یا آنکه با دولتی فرض کردن و پرداخت‌های صرفا فنی به موضوع، حل بحران کم‌آبی به چارچوب‌های فکری محدودی منحصر شده است.
میلانی همچنین پیشنهاد کرد به منظور آگاهی‌بخشی گسترده‌تر، دو شاخص «مصرف روزانه آب شرب شهر تهران» و «تغییرات هفتگی مخازن سدهای تهران» همچون شاخص کیفیت هوا به‌صورت برخط و مستمر از سوی شرکت آب و فاضلاب استان تهران اطلاع‌رسانی شود.
انتهای خبر