تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور: یکی از مهمترین دلایل ناترازی بنزین افزایش مصرف خودروهای کهنه و فرسوده است که ۳۰ تا ۴۰ درصد بیش از خودروهای نو مصرف دارند این در حالیست که خودروهای نو نیز در قیاس با مشابهات خارجی خود بین ۲ تا ۲/۵ برابر بیشتر بنزین مصرف میکنند .

محمود جامساز کارشناس اقتصادی در این باره گفت: بنا بر اظهار معاونت   ستاد مدیریت حمل ونقل و سوخت کشور بیش از ۳۵ درصدوسایل نقلیه و حدود ۸۰ درصد از موتورسیکت های در تردد فرسوده هستند . این درحالیست که  بر اساس آمار پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان  حدود    ۲۴ میلیون دستگاه خودرو و    حدود ۱۴ میلیون موتورسیکلت  در کشور تردد می کنند . یکی از اهداف افزایش قیمت بنزین در زمان احمدی نژاد  اختصاص بخشی از مابه التفاوت قیمت حاملهای انرژی به اصلاح سامانه سوخت خود رو ها بمنظور کاهش مصرف بنزین بود که البته هیچیک از اهداف اعلامی دولت وقت در این خصوص از  جمله اختصاص ۳۰  درصد از   این منابع به  بخش صنایع عملی نشد . چنانچه سامانه سوخت خودروها اصلاح و از نظر  کیفی با استانداردهای حهانی منطبق میشد ، حداقل  مصرف سوخت بیش از ۱۰ میلیون خودروی تولید شده طی ۱۳ سال گذشته تا کنون،  در حدود ۲ تا ۲/۵ برابر کاهش می یافت  و اکنون با ناترازی مواجه نبودیم .

او افزود: به هر حال در کوتاه مدت امکان افزایش ظرفیت تولید بنزین وجود ندارد  زیرا دولت فشار زیادی به پالایشگاه ها برای تولید بنزین وارد کرده و پالایشگاه ها هم کیفیت را فدای کمیت نموده  و در حال حاضر بنزین هایی با کیفیت غیر استاندارد یا بعبارت دیگر با اکتان پائین تولید می‌کنند . این بنزین نامناسب به سیستم سوخت اتومبیل ها اعم از داخلی  و وارداتی آسیب می‌زند و آنانرا دچار استهلاک  زودهنگام میکند و آلودگی ها را نیز افزایش می دهد. در کشور ما سالانه بیش از ۲۰ هزار نفر به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند که  بخش مهمی از آن معطوف بآلایندگی  دی اکسید کربن ناشی از سوخت خودروها و موتور سیکلتهاست. ضمن آنکه  فشار بیشتر بر پتروپالایشگاهها  بمنظور افزایش تولید و‌ پر کردن خلاء کسری عرضه، بیش از ظرفیت تولید اسمی آنان کارساز نخواهد بود.

این کارشناس ادامه داد: در این باره به عنوان بهترین گزینه در قالب راهکار میان مدت، باید به گسترش ناوگان حمل ونقل عمومی اشاره کرد که در صورت وجود منابع مالی برای واردات سریع امکان پذیر است بدیهی است در صورت ارتقاء کمی و کیفی وسائط حمل و نقل عمومی، بسیاری از مردم، سفرهای درون شهری خود را بجای استفاده از خودروی شخصی با وسائط نقلیه  عمومی از جمله اتوبوس ومترو انجام خواهند داد که باعث تقلیل  در مصرف بنزین خواهد شد . واردات خودروهای برقی نیز در صورت وجود منابع  تأمین مالی  مستلزم وجود جایگاه های شارژ و تأسیسات مکمل است که این راهکار  نیز در رده اقدامات میان  مدت قرار میگیرد .ساخت پارکینگهای طبقاتی به وفور،  از اقدامات میان مدت دیگری  است که علاوه بر صرفه جویی در وقت  از بروز ترافیک ناشی از تردد بدون دلیل خود روها به منظور  جستجوی محل پارک جلوگیری و از مصرف بنزین می کاهد.  واردات آزاد خودرو و کاهش عوارض گمرگی و سود بازرگانی در حد عرف جهانی ، و بدور از رانت و فساد ، نیز موجبات کاهش قیمت و افزایش کیفیت خودروهای داخلی را فراهم می کند که اقدام مثبتی در جهت کاهش مصرف سوخت است .

جامساز توضیح داد: اقدامات در خصوص روزآمدکردن پالایشگاه ها و یا ساخت  پالایشگاه های جدید هم  بدلیل ناتوانی در تأمین مالی، فعلاً امکان پذیر نیست و در صورت توانایی مالی هم  زمانبر و از جمله راهکارهای بلند مدت است و لذا پاسخگوی رفع ناترازی فوری نیست . در ۲۱ سال کذشته تنها پالایشگاه ستاره خلیج فارس تاسیس و راه اندازی شده که تنها حدود ۳۵ درصد از کل تولید کشور را در اختیار دارد . بقیه توسط ۹ پالایشگاه دیگر تولید میشوند که اغلب فرسوده و نیاز به باز سازی دارند . با این حال هدف نهایی در رفع ناترازی و همچنین  با نگاهی فراتر ،صادرات فراورده های  نفتی ، بجای خام فروشی ، باید سرمایه گذاری از منابع داخلی وخارجی  بمنظور تأسیس پالایشگاههای مدرن و با ظرفیت بالا بطور جدی در دستور کار باشد.

وی توضیح داد: جذب سرمایه های خارجی نیز مستلزم نغییرات بنیادین در سیاست خارجی کشور است، زیرا هیچ کشوری در فقدان روابط دوستانه و‌مسالمت آمیز با کشورهای دیگر به ویژه توسعه یافته  موفق به بسط تجارت خارجی ، جذب سرمایه های مستقیم خارجی ، تکنولوژی های مدرن و روزآمد و در نتیجه افزایش تولید ناخالص داخلی ، درآمد ملی و سرانه و اشتغال و در نهایت  دستیابی به توسعه پایدار نشده  است .ناترازی تنها در زمینه بنزین نیست بلکه عدم  توازن بین عرضه وتقاضا در برق ، گاز ، کمبود منابع آبی، ناترازی در محیط زیست و دیگر موارد مشابه وجود دارد که همه  ناشی از ساختار اقتصاد سیاسی معیوب رانتی کشور  است که تولید کننده بودجه های ناتراز است ، ناترازی های هزاران میلیارد تومانی بودجه بارآور  همه ناترازی ها در حوزه های مختلف اقتصادی و بتبع آن اجتماعی است . رفع ناترازی بودجه مستلزم اعمال سیاستهای داخلی و خارجی خردورزانه و مبارزه جدی با مفاسد اقتصادی است . متاسفانه شاخص های اقتصادی و رفاهی طی بیش از ۴ دهه نشان میدهد که اقتصاد در مسیر درستی قرار نداشته و  سیاستهای خارجی نیز در تضاد با منافع اقتصادی کشور بوده است . بدیهی است نجات  اقتصاد کشور از ناترازیها ، کمبودها، تورم، فقر و دیکر مصائب اقتصادی و به تبع آن اجتماعی جز تغییر بنیادین در سیاستهای داخلی و خارجی کشور که بمشارکت اقتصادی هرچه بیشتر بخش خصوصی و ارتقاء روابط  دیپلوماتیک با جهان بویژه کشورهای توسعه یافته بیانجامد ، امکان پذیر نیست .

نوشته عامل اصلی ناترازی بنزین اولین بار در تاسیسات نیوز. پدیدار شد.