تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور: همزمان با بازگشایی مدارس، ایمن سازی مدارس به عنوان یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی که مسئولیت آموزش و تربیت نسل آینده را برعهده دارد، در صدر اخبار و رویکردهای مهم کشور قرارگرفته است. بسیاری از مدارس کشور به‌ویژه در مناطق محروم در ارزیابی های صورت گرفته از ساختمان‌ها و ایمنی، در وضعیت نامناسبی قرار دارند. این موضوع نه‌تنها سلامت و امنیت دانش‌آموزان را به خطر می‌اندازد، بلکه بر کیفیت آموزش نیز تأثیر منفی می‌گذارد. کارشناسان معتقدند؛ بسیاری از مدارس کشور علاوه بر ناامن بودن تجهیزات گرمایشی و… و ساختمان ها، در مناطق زلزله خیز و یا در مناطقی که خطرات طبیعی مانند سیل و رانش زمین وجود دارد، قرار دارند، که ضرورت ارزیابی مدارس و تخصیص اعتبارات مناسب برای بازسازی آنها وایمن سازی ساختمان های مدارس در برابر حوادث طبیعی را ضروری ساخته است، چرا که در صورت وقوع حوادث به فاجعه ای غیرقابل جبران منتهی خواهد شد.

ضرورت به روزرسانی استانداردهای ایمنی مدارس

عزت الله علاقبند کارشناس مسائل اقتصادی – اجتماعی با بیان این مطلب گفت:  با شروع فصل بازگشایی مدارس و مهرماه،  دغدغه در زمینه ایمن سازی مدارس و تامین تجهیزات مورد نیاز در این زمینه افزایش یافته است، و نگاه ها به ویژه به ایمنی ساختمان ها و سیستم های آموزشی در مدارس معطوف می شود. هر ساله با شروع فصل سرما، مشکلات مربوط به ایمنی در سیستم‌های گرمایشی و خطرات ناشی از نواقص احتمالی در فضای آموزشی مورد بحث و نگرانی قرار می‌گیرند. بدیهی است، ایجاد شرایط ایمن برای دانش‌آموزان و معلمان، از ضروریات غیرقابل انکار به شمار می آید در برخی از مدارس کشور، تجهیزات گرمایشی همچنان غیراستاندارد هستند و بعضاً به روز نشده‌اند و حتی از بخاری های نفتی – گازی استفاده می کنند که می‌تواند خطرات جانی و حوادث ناگواری را برای دانش‌آموزان همراه داشته باشد. فرسودگی  تجهیزات گرمایشی که به دلیل نبود بودجه ناچار به استفاده از سیستم‌های قدیمی و ناکارآمد گرمایشی مانند بخاری‌های نفتی و گازی شده اند که علاوه بر مصرف انرژی زیاد و غیراقتصادی بودم، از نظر ایمنی هم بسیار خطرناک است.

سهم ایمن سازی مدارس در کیفیت آموزش و یادگیری

او افزود: این درحالی است که نپرداختن به مسائل ایمنی‌ مدارس، به ویژه وضعیت ایمنی ساختمان‌های مدارس، نه‌تنها بر سلامت و امنیت جسمی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد، بلکه به طور مستقیم بر کیفیت آموزشی و روانی نیز تأثیرگذار است. قطعاً قرارگیری دانش‌آموزان در محیطی فاقد شاخص های ایمنی کامل و وجود عوامل نگران کننده باعث می شود که سطح آموزش ویادگیری در آنها نیز کاهش یابد. علاقبند درباره راه های عبور از این بحران گفت:  استفاده از تجهیزات ایمن و استاندارد اصلی ترین عامل برای کاهش خطرات در این زمینه است، همچنین یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای عبور از حوادث ناگوار در مدارس، آموزش‌های ایمنی به دانش‌آموزان و کارکنان مدارس است. بسیاری از دانش‌آموزان و حتی معلمان ممکن است در زمان وقوع حوادثی مانند آتش‌سوزی یا نشت گاز، از نحوه عملکرد صحیح آگاه نباشند. از این رو، آموزش های ایمنی به عنوان یکی از اجزای ثابت در برنامه های آموزشی مدارس گنجانده می شود.بر این اساس دانش‌آموزان باید با شیوه صحیح استفاده از تجهیزات موجود در کلاس‌ها و مدارس آشنا شوند. این آموزش‌ها می‌توانند شامل اطلاعاتی درباره خاموش و روشن‌کردن تجهیزات، تشخیص علائم و نحوه اتصال تجهیزات در مواقع اضطراری باشد. آموزش مقابله  با حوادث نیز از دیگر موارد مهم در این زمینه می باشد. آموزش استفاده از کپسولهای آتشنشانی، افزایش آگاهی از نشانه های خطر و …. از جمله موارد مهم در این زمینه می باشد.

مقایسه سطح ایمنی مدارس ایران وجهان

علاقبند اضافه کرد: از سویی دیگر استفاده از بخاری و دیگر وسایل گرمایشی غیراستاندارد در برخی از مدارس ایران در حالی هنوز ادامه دارد که در اکثر مدارس و فضاهای آموزشی در جهان،  از تجهیزات گرمایشی هوشمند و فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های هوشمند کنترل دما و تهویه استفاده می شود که می‌تواند عملکرد سیستم‌های کمکی را بهبود بخشد. این سیستم‌ها نه‌تنها از هدررفت انرژی جلوگیری می‌کنند، بلکه با قابلیت‌های ایمنی پیشرفته می‌توانند از بروز حوادث خطرناک جلوگیری کنند.این کارشناس ادامه داد: با توجه به تحولات فناوری و افزایش آگاهی عمومی در همه حوزه ها به ویژه در مدارس، آینده‌های روشن برای ارتقای ایمنی در مدارس قابل‌تصور است. با گسترش تجهیزات مدرن و استاندارد، و همچنین استفاده از فرهنگ‌سازی بیشتر در زمینه ایمنی، می‌توان احتمال وقوع حوادثی را که در سال‌های گذشته رخ داده‌اند، کاهش داد. همچنین، انتظار می‌رود که سرمایه‌گذاری های مناسبی در این زمینه انجام شود تا شرایط استفاده از  منابع انرژی انرژی‌پذیر و فناوری‌های هوشمند در مدارس و فضاهای آموزشی مهیا شوند،  این نه‌تنها باعث بهبود ایمنی می‌شود، بلکه در بلندمدت نیز به کاهش هزینه‌های مدارس و حفظ محیط‌زیست کمک خواهد کرد. ایمنی مدارس یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های هر جامعه است و توجه به آن می‌تواند از بروز حوادث جلوگیری کند. محیط زیست ایمن برای دانش‌آموزان نه‌تنها به بهبود کیفیت آموزشی کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در سلامت روانی و جسمی آنها دارد. دولت، خانواده‌ها و جامعه در کنار استفاده از فناوری‌های جدید و اطلاعات عمومی، می‌توانند امنیت را در مدارس بهبود بخشند و آینده‌ای روشن‌تر برای تحصیل دانش‌آموزان باشند.

ناامنی ۵۰ درصد مدارس کشور

این گزارش حاکی است؛ براساس آمارهای موجود سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران اکنون ۵۰ درصد مدارس پایتخت از منظر آتش‌نشانی ناایمن است و از ۵۰ درصد مابقی تنها سه مدرسه تاییدیه ایمنی آتش‌نشانی دارند؛ حال باید دید که چه برنامه‌هایی را برای ارتقای سطح ایمنی مدارس با وجود یک میلیون و ۴۰۰ هزار دانش‌آموز و معلم فعال در این مدارس اجرا کرد تا به ایمنی لازم برسند. مدارس و مهدهای کودک همواره در معرض خطرات مختلف قرار دارند، به گزارش ایرنا، اکنون که بیش از نیمی از مدارس از نظر سازمان آتش‌نشانی ایمنی لازم ندارد باید برای جلوگیری از برخی خطرات به ویژه برای کودکان در مهدهای کودک و مدارس ابتدایی تدابیری را اتخاذ کرد. اتخاذ تدابیر خاص، محلی ایمن و عاری از خطر یک خواسته و مطالبه همه والدین دانش‌آموزان است تا در محیطی امن زمینه رشد و پرورش آینده‌سازان مملکت فراهم شود. یکی از موضوعات مهم در مدارس داشتن ایمنی است که قدرت‌اله محمدی مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران نیز با ابراز نگرانی درباره وضعیت ایمنی مدارس گفت: تاکنون از چهار هزار و ۵۳۸ مدرسه تهران که بازدید شده، فقط سه مدرسه تاییدیه سازمان آتش‌نشانی را دریافت کرده‌اند. شاید حوادث ناگواری که در سالیان اخیر در شهرهای مختلف کشور رخ داده از ذهن‌ها پاک نشده و نمی‌توان آنها را حتی از یاد برد، در چنین شرایطی پیشگیری بهتر از درمان است،‌ بهترین راهکار برای مقابله با انواع خطرات و حوادث به شمار می‌رود. هنوز خاطره تلخ آتش‌سوزی مدارس شین‌آباد استان فارس و همچنین شهر زاهدان و جان باختن چند نفر از فرشتگان معصوم این سرزمین از اذهان پاک نشده که بخواهیم با ناایمنی هزاران اتفاق دیگر را در مدارس رقم بزنیم. باید از حوادث و آتش‌سوزی‌های متعدد در مدارس ناایمن جلوگیری کرد تا این حوادث نه تنها مانع داغدار شدن خانواده‌ها شده بلکه روح مردم را آزرده نکند. از آنجا که اکنون بیش از ۵۰ درصد مدارس استان تهران ناایمن است،‌ در همین راستا در گفت وگوی خبرنگار ایرنا با سیدجلال ملکی سخنگوی آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران راهکارهای پیشگیری از این حوادث در مدارس مطرح شده تا حداقل بتوان مانع بسیاری از حوادث و آتش‌سوزی‌ها در مدارس پایتخت شویم.

برای ایمنی در مدارس چه باید کرد؟

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران ایمنی در مدارس را به چهار بخش ایمنی در ساختمان، تاسیسات و وسایل گرمایشی، ایمنی مربوط به مهدکودک و آموزش مسئولان و معلمان مدارس تقسیم کرد و گفت: مصالح بکار رفته در ساختمان مدارس باید از انواع مقاوم در برابر شعله و حرارت باشد و همه طبقات باید دارای راه‌پله‌ها و مسیرهای خروجی متناسب با حاضران باشد به گونه‌ای که امکان تخلیه اضطراری همه افراد در زمان کوتاه میسر باشد. سیدجلال ملکی اظهار کرد: همچنین در مدارس باید بخش‌های پرخطری همانند موتورخانه، آزمایشگاه، آشپزخانه، کارگاه و انبار از بخش‌های آموزشی مجزا باشد و در صورت امکان این قسمت‌های پرخطر ساختمان در خارج از ساختمان اصلی مستقر باشد تا امکان خطرات احتمالی به حداقل برسد. وی از مدیران مدارس خواست از برگزاری کلاس در طبقات منفی خودداری شود و همچنین سالن‌های همایش و نمازخانه‌ها باید دارای چندین درب خروجی باشد و همچنین برای ایمنی بیشتر دانش‌آموزان همه پله‌های موجود در مکان‌های آموزشی و مدارس باید دارای نرده کناری داشته باشد. ملکی درباره ایمنی سیستم گرمایشی مدارس نیز گفت: برای ایمنی بیشتر در مدارس بهتر است درب‌های اتاق تاسیسات از نوع فلزی و مقاوم باشد و دو سوم بالایی آن بسته و یک سوم پایینی به صورت مشبک و برای ورود هوا باز باشد. یکی از مهمترین موضوعات در راستای ایمن بودن مدارس توجه به موتورخانه‌ها و تاسیسات است که در چنین شرایطی اگر ممکن باشد اتاق تاسیسات و موتورخانه در بخشی از حیاط و دور از کلاس‌های آموزشی و سالن اجتماعات تعبیه شود.

وسایل گرمایشی استاندارد در مدارس استفاده شود

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران اظهار کرد: مسیرهایی که می‌تواند ایمنی مدارس را ایجاد کند باید بیشتر مدنظر همه متولیان و مسئولان باشد به عنوان نمونه باید از نگهداری ضایعات و مواد قابل اشتعال در قسمت تاسیسات خودداری شود. حتی برای گرم کردن کلاس‌ها از وسایل گرمایشی استاندارد بدون شعله مانند شوفاژ استفاده کرده و هرگز از وسایل شعله‌دار و برقی به ویژه بخاری‌های نفتی استفاده نشود. به گفته وی، در صورت استفاده از وسایل گرمایشی شعله‌دار مانند بخاری‌های نفتی، گازوییلی و ذغالی، پیش از آغاز فعالیت کلاس‌ها و زمانی که بخاری‌ها خاموش و سرد است باید مخازن آنها پُر شود و در فصل سرما بخاری‌ها در محلی مناسب دور از محل نشستن کودکان و دور از درب خروجی نصب شود. بخاری‌های نصب شده در مدارس باید استاندارد و به طور کامل سالم باشد. برای جلوگیری از برخی خطرات احتمالی و ممانعت از آتش‌سوزی از بخاری‌های دارای دودکش‌های مناسب و با کلاهک H استفاده شود. وی تصریح کرد: از آنجا که به دلیل بی‌توجهی‌ها در برخی مدارس با مشکلات ناایمنی کوچک، آسیب‌هایی به افراد وارد می‌شود که باید برای رفع اینگونه مشکلات که زمانی زیادی هم نیاز دارد، تلاش کرد تا این موارد حوادث بزرگی را در فضاهای آموزشی ایجاد نکنند. سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران یادآور شد: گذشته از موضوع ایمنی مدارس، مساله گنجاندن مباحث ایمنی در کتاب‌های درسی دانش‌آموزان به عنوان یک ضرورت است، معتقدیم که این مباحث باید به فراخور درک دانش‌آموزان مقاطع مختلف طراحی شود زیرا زمانی که توسط معلمان و دبیران تدریس شود به طور قطع در ذهن فراگیران ماندگار خواهد بود.

نوشته کابوس تجهیزات ناامن گرمایشی در مدارس اولین بار در تاسیسات نیوز. پدیدار شد.