معاون بازار برق ایران ضمن اظهار خرسندی از روند معامله برق در بورس انرژی، اقدامات معامله برق و در بورس را تشریح کرد و از حضور مصرف کنندگان عمده درسال آینده و صدور برق در بورس انرژی خبر داد.
به گزارش تاسیسات نیوز، رضا ریاحی- معاون بازار برق ایران- در گفت‌وگو ایسنا، به تاریخچه معامله برق در بورس انرژی اشاره کرد و گفت: از سال 1385 موضوع بورس انرژی به عنوان یک پروژه در وزارت نیرو دنبال شد تا بتوانیم بازار برق را در شرکت مدیریت شبکه برق توسعه دهیم.
وی افزود: به این ترتیب موضوع خرید و فروش برق بین نیروگاه‌ها و شرکت‌های توزیع از سال 1383 در قالب بازار برق و شرکت مدیریت شبکه برق آغاز شد و وزارت نیرو با توجه به خصوصی شدن نیروگاه‌ها و شرکت‌های توزیع در آینده به این امر اقدام کرد.
او با بیان این‌که در صنعت برق سه رکن تولید، انتقال و توزیع وجود دارد، خاطرنشان کرد: دو رکن صنعت برق باید براساس اصل 44 به بخش خصوصی واگذار می شد تا دولت در آینده در این بخش سرمایه‌گذاری نکرده و بخش خصوصی در آن فعال شود و تنها شبکه‌های انتقال در دست دولت باقی بماند.
ریاحی اضافه کرد: لذا وزارت نیرو با این افق از سال 1383 اقدام به تشکیل بازار برق کرد تا زمانی که نیروگاه‌ها خصوصی می شوند یک محیط تجاری وجود داشته باشد و در داخل آن معامله برق صورت گیرد.
معاون بازار برق ایران در ادامه گفت: بر این اساس از یک طرف نیروگاه‌ها به عنوان تولیدکننده برق و از طرف دیگر شرکت‌های توزیع کننده باید به عنوان خریدار و فروشندگان برق بتوانند معامله خود را انجام دهند لذا برای فراهم کردن این بستر وزارت نیرو از سال 1383 بازار داخلی را تشکیل داد تا نظامات مربوط به خرید و فروش برق شکل گیرد.
وی تصریح کرد: از همان سال تاکنون بیش از هزار صفحه مقررات و قوانین در بازار برق تدوین شد تا عملیات تجاری در صنعت برق شکل گیرد زیرا برق یک کالای استراتژیک بوده و باید به گونه‌ای عمل شود تا هیچ گونه دغدغه‌ای در جهت تامین برق ایجاد نشود لذا لازم بود تا این کار با یک شیب ملایم و مطمئن انجام شود.
ریاحی یادآور شد: به این ترتیب بدون هیچ گونه مشکلی در شبکه برق این عملیات شکل گرفت به طوری که بعد از هشت سال در بازار برق شاهدیم که نیروگاه‌ها روزانه برق خود را به فروش رسانده و شرکت‌های توزیع برق را خریداری می‌کنند.
معاون بازار برق ایران با بیان این‌که این بستر در داخل حاکمیت قرار داشت و عملیات خرید و فروش برق در حاکمیت شرکت مدیریت شبکه برق ایران بود، خاطرنشان کرد: قصد داشتیم براساس آنچه در اصل 44 مقرر شده است فضای معاملات را به بیرون از مجموعه حاکمیت منتقل کنیم که این موضوع تحت عنوان بورس برق از سال 1386 دنبال شد تا بتوانیم بورسی داشته باشیم که خارج از حاکمیت وزارت نیرو بوده و زیر تعهد ارگان‌هایی که متولی بازار سرمایه هستند، قرار داشته و عملیات خرید و فروش برق را انجام دهد.
وی عنوان کرد: براین اساس از سال 1387 موفق شدیم موافقت اصولی برق را از شورای بورس بگیریم و تا سال 1390 اقدامات لازم را از لحاظ جمع‌آوری مستندات و مقررات انجام دهیم که در نهایت در سال 1390 شورای عالی بورس مجوز رسمی تشکیل بورس برق را صادر کرد.
ریاحی اظهار کرد: آنچه که در نهایت شورای بورس تصویب کرد تشکیل بورس انرژی بود تا برق و سایر فرآورده‌های نفتی به صورت یکجا مورد معامله قرار گیرند که وزارت نیرو از این موضوع استقبال کرد و خوشبختانه در تیر ماه 1391 بورس انرژی به طور رسمی تشکیل شد و فعالیت خود را آغاز کرد.
به گفته معاون بازار برق ایران، از تیر ماه تاکنون درگیر سازمان‌دهی اجرای معامله بودیم تا بتوانیم عملیات خرید و فروش برق را که در داخل بازار برق انجام می شد، به بورس انرژی منتقل کنیم.
وی گفت: براین اساس هماهنگی‌های لازم صورت گرفت و در نهایت در 19 اسفند ماه شاهد فعال شدن بورس انرژی و معامله برق در این بورس بودیم به طوری که در حال حاضر برق به صورت روزانه در این بورس معامله می‌شود.
علت تاخیر معامله برق در بورس
ریاحی به فرایند اجرای معامله برق در بورس انرژی پرداخت و گفت: از تیر ماه امسال که قرار بود عملیات اجرایی بورس انرژی شکل گیرد چند مجموعه از جمله سازمان بورس به عنوان حاکمیت بازار سرمایه، شرکت سپرده گذاری مرکزی که عملیات پیش از معامله را انجام می دهد، شرکت فن‌آوری بورس که عملیات معامله را انجام دهد، شرکت بورس انرژی که متولی اصلی کار است و شرکت مدیریت شبکه برق ایران با یکدیگر هماهنگ شوند.
معاون بازار برق ایران یادآور شد: نهایتا شرکت مدیریت شبکه برق باید تراز تولید و مصرف را تنظیم کند به طوری که باید گزارش معاملاتی که در بورس انرژی صورت می گیرد را به مدیریت شبکه برق ارسال کرده و باقی تولید و مصرف که در بازار برق براساس مکانیزم گذشته صورت می گرفت را هماهنگ کنند و درنهایت تراز تولید و مصرف در سطح شبکه را تنظیم کند، به گونه‌ای که مشکلی برای تامین برق وجود نداشته باشد. لذا برای این کار نیاز به هماهنگی جامعی وجود داشت که بین مجموعه‌ها صورت گرفت.
ریاحی یادآور شد: از طرف دیگر باید نقدینگی لازم توسط توانیر تامین می شد و سه نرم افزار معاملات، نرم افزار پس از معاملات و نرم افزار بازار برق از حیث معاملاتی با یکدیگر هماهنگ می‌شدند تا معامله برق بتواند انجام شود که این کار نیازمند اقدامات کارشناسی فراوان بود.
ی خاطرنشان کرد: بنابراین از تیر ماه امسال تا زمانی که رسما معامله برق در بورس انرژی انجام شد هماهنگی‌های لازم بین بخش‌ها مختلف انجام شد که خوشبختانه این کار به نتیجه رسید و معاملات برق در اسفند ماه آغاز شد.
معاون بازار برق ایران در مورد علت تاخیر راه اندازی بورس انرژی و معامله برق در این بورس گفت: سال 1390 مجوز رسمی بورس انرژی صادر شد و بعد از آن مراحل پذیره نویسی بورس انجام شد به طوری که شورای بورس مصوب کرد 20 درصد توسط فعالان حوزه برق و نفت و 60 درصد توسط نهادهای مالی تامین شده و 20 درصد عرضه عمومی صورت گیرد که پذیره نویسی که این کار زمان برد و تعیین هیات مدیره و ثبت شرکت بورس انرژی تا خرداد 1391 به طول کشید به طوری که از تیر ماه فعالیت‌های رسمی بورس انرژی آغاز شد.
پرداخت ماهانه 15 میلیارد تومان توسط وزارت نیرو
ریاحی در مورد علت تامین نکردن نقدینگی توسط وزارت نیرو گفت: با توافقاتی که انجام شد فعلا قرار است ماهیانه 15 میلیارد تومان توسط وزارت نیرو در اختیار شرکت‌های توزیع به عنوان خریداران برق از بورس انرژی قرار داده شود تا این خریداران بتوانند بخشی از خرید خود را از بورس انجام دهند.
39 شرکت توزیع سال آینده وارد بورس می شوند
وی درمورد تعداد خریداران گفت:در حال حاضر 39 شرکت توزیع وجود دارد ولی به 11 شرکت اجازه داده شده است تا بتوانند در بورس فعال شوند که این به دلیل احتیاط در پیش بردن معاملات و جلوگیری از بروز مشکل بود اما در مراحل بعدی قرار است تمام 39 شرکت توزیع در سال آینده وارد بورس انرژی شوند.
معاون بازار برق ایران در مورد وضعیت فروشندگان گفت: در حال حاضر 15 نیروگاه خصوصی با ظرفیت تولید 10 هزار مگاوات برق وجود دارد که تنها اجازه داده شده است تا نیروگاه ها 40 درصد تولید خود را که حدود چهار هزار مگاوات است، در بورس عرضه کنند که این میزان به تدریج افزایش می‌یابد.
ریاحی در مورد افزایش ظرفیت تولید و افزایش تامین نقدینگی گفت: معامله 10 هزار مگاوات برق در بورس مطلوب است زیرا ایران از لحاظ ظرفیت برق رتبه چهاردهم را در جهان داشته و تولید بسیاری از کشورها کمتر از 10 هزار مگاوات است.
معاون بازار برق ایران تصریح کرد: در بخش خرید نیز اگر بتوانیم نقدینگی بیشتری را برای شرکت‌های توزیع تامین کنیم می توانیم خرید شرکت‌های توزیع را افزایش دهیم.
ریاحی در مورد نیروگاه‌های در حال و اگذاری گفت: حدود 10 نیروگاه در قالب ماده 27 به سازمان خصوصی سازی معرفی کردیم که اقدامات آن انجام شده و امیدواریم در سال آینده واگذار شوند.
معاون بازار برق ایران ادامه داد: این درحالی است که از حیث ظرفیت تولید نگرانی وجود ندارد زیرا تولید 10 هزار مگاوات برق برای عرضه در بورس بسیار مطلوب بوده و 10 هزار مگاوات با خصوصی سازی که انجام شود رو به افزایش است.
وی ادامه داد: قصد داریم سمت خرید را تقویت کنیم که اگر این بخش توسعه یابد مطمئنا بورس انرژی یک بورس فعال خواهد بود.
خارج کردن بخش دولتی از فرآیند معامله برق
او خاطرنشان کرد: اقدام دیگری که قرار است در راستای اصل 44 صورت گیرد این است که بتوانیم تا جای ممکن بخش دولتی را از این فرایند خارج کنیم به گونه‌ای که مصرف‌کنندگان به طور مستقیم وارد بورس شده وبرق خود را خریداری کنند که اگر این اتفاق رخ دهد معامله برق به سرعت توسعه پیدا کرده و بدون این که نیاز به تامین نقدینگی از سوی وزارت نیرو باشد خود به خود مسیر خود را طی می کند.
وی یادآور شد: برای این کار در مرحله اول این امکان وجود دارد که مصرف‌کنندگان عمده مانند کارخانه‌های بزرگ را وارد کنیم تا آن‌ها برق خود را از طریق بورس تامین کنند که این امر حجم معاملات بورس انرژی را افزایش می‌دهد.
واردن کردن مصرف کنندگان کوچک به بورس
ریاحی عنوان کرد: در مرحله بعدی می توانیم مصرف‌کنندگان کوچک را از طریق خرده فروشان وارد بورس کنیم زیرا براساس آنچه که در دنیا وجود دارد شرکت‌های خرده فروشی، برق را به صورت عمده از بورس خریداری کرده و بین مشتریان توزیع می‌کنند که اگر امکان فعال شدن شرکت‌های خرده فروشی در سطح کشور فراهم شود می توان برق مصرف‌کنندگان کوچک را نیز از طریق بورس تامین کرد که این کار رقابتی بین خرده فروشان ایجاد کرده و منجر به افزایش کیفیت برق و کاهش قیمت مصرف‌کننده می‌شود.
مردم عادی وارد معامله برق نمی شوند
معاون بازار برق ایران در پاسخ به این سوال که آیا مردم عادی می توانند برق خود را از طریق بورس انرژی تامین کنند؟ گفت: در این مرحله تنها شرکت‌های توزیع و مصرف‌کنندگان نهایی معامله برق را انجام می دهند و اگر درمراحل بعدی که بخواهیم رونق بورس را افزایش دهیم می توانیم مصرف‌کنندگان عمده نهایی مانند کارخانه‌های بزرگ را وارد بورس کنیم و در مرحله بعدی پس از تشیکل شرکت‌های خرده فروشی از طریق آن‌ها بخشی از مصرف‌کننده کوچک را از طریق بورس تامین کنیم.
وی افزود: به این ترتیب در آینده مردم عادی به طور مستقیم در بورس انرژی حضور نخواهند داشت و معامله از طریق شرکت‌های خرده فروشی انجام می شود.
روند مطلوب معاملات در بورس انرژی
ریاحی در مورد روند معامله برق در بورس انرژی گفت: شروع خوبی در معامله برق در بورس انرژی انجام شد و شرایط به صورت مطلوب پیش رفت به طوری که قیمت‌های متفاوتی در بورس انرژی معامله شده و حجم معاملات مطلوب بوده است.
به گفته معاون بازار برق ایران، شرکت‌های توزیع با حساسیت و دقت معامله برق را در بورس انرژی دنبال کرده و هیجان مطلوبی در معاملات برق وجود دارد که ما را به آینده خوش‌بین کرده است.
برنامه های آینده وزارت نیرو در معامله برق
وی در ادامه برنامه‌های آینده مدیریت بازار برق را تشریح کرد و گفت: از برنامه‌هایی که در پیش داریم این است که بخشی از مصرف‌کنندگان عمده را وارد بورس کنیم که مطالعات این کار در حال انجام است.
صادرات برق در بورس انرژی
او همچنین از صادرات برق در بورس انرژی خبر داد و گفت: قصد داریم دو رینگ داخلی و صادراتی در بورس انرژی تشکیل داده و صادرات برق را به داخل بورس انرژی منتقل کنیم که مطالعات این کار نیز در دست انجام است.
به گفته وی، به این ترتیب فاز اول معامله برق در بورس انرژی انجام شده و در فاز دوم مصرف‌کنندگان عمده وارد بورس شده و در فاز سوم و چهارم صادرات برق و خرده فروشان در بورس انرژی انجام می شود.
وی گفت: این درحالی است که از برنامه‌های جدی سال آینده این است که مصرف‌کنندگان عمده را وارد بورس انرژی کنیم تا بتوانند برق مورد نیاز خود را از این طریق تامین کنند.
گواهی ظرفیت در بورس انرژی معامله می شود
ریاحی یادآور شد: یکی دیگر از مواردی که در آینده در بورس انرژی ایجاد می‌شود گواهی ظرفیت است که به عنوان یک کالای جدید در بورس انرژی ارائه می‌شود تا متقاضیان جدید برق که مشترک برق می‌شوند و ظرفیتی که قرار است به آن ها اختصاص پیدا کند، از طریق بورس انرژی تامین شود که این گواهی می تواند به عنوان یک کالای جدید در بورس عرضه شود و به این ترتیب می توانیم مطمئن باشیم برای هر متقاضی که مشترک برق باشد از قبل ظرفیت کافی وجود دارد.
وی ادامه داد: با این اقدام می توانیم مطمئن باشیم که تراز تولید و مصرف در سطح شبکه برق تامین شده و هیچ موقع با کمبود برق در سطح شبکه مواجه نخواهیم شد که این توسعه پایداری را در صنعت برق ایجاد می کند.
وارد کردن واسط ها به رونق بورس کمک می کند
به گفته ریاحی، یکی از مواردی که به رونق بورس انرژی کمک می‌کند وارد کردن واسطه‌ها است. زیرا کسانی هستند که تولیدکننده ویا مصرف کننده واقعی برق نبوده و فقط معامله گری می‌کنند که اگر اجازه حضور در معاملات برق پیدا کنند به رونق بازار کمک می کنند که این باید توسط بورس انرژی فراهم شود.
فعلا افزایش نقدینگی نداریم
معاون بازار برق ایران در مورد افزایش نقدینگی توسط وزارت نیرو در سال آینده گفت: فعلا صحبتی از افزایش نقدینگی وجود ندارد واگر شرایط بهبود پیدا کند سعی می شود این میزان افزایش پیدا کند. این درحالی است که این مبلغ کافی نبوده واگر بخواهیم بازار توسعه پیدا کند با برنامه‌هایی که در این راستا وجود دارد سعی می کنیم معامله برق را در بورس توسعه دهیم.
وی از فعالان بازار برق و بازار سرمایه درخواست کرد تا دست به دست هم دهند تا معامله برق را پیش ببرند زیرا این کار به هدفگذاری اصل 44 واجرای صحیح آن کمک می‌کند.
به گفته او زمانی که بحث خصوصی سازی مطرح می‌شود بسیاری از افراد تصور می کنند که فقط باید شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی واگذار شوند اما این تمام فرایند خصوصی سازی نبوده و بخش عمده آن به فراهم کردن بستر فعالیت برای بخش خصوصی برمی گردد.یعنی کسانی که نیروگاهی خریداری می کنند باید مطمئن باشند که فضایی وجود دارد که دولت در آن دخالت نکرده و به راحتی می توانند محصول خود را درآن بفروشند.
ریاحی ادامه داد: همچنین مصرف‌کنندگان باید مطمئن باشندکه می توانند برق مورد نیاز خود را از بورس انرژی تامین کنند و این کمک می کند تا فرایند طبیعی که براساس مکانیزم عرضه و تقاضا وجود دارد در بازار شکل گیرد و این برای یک کالای استراتژیک مانند برق توسعه پایداری را به ارمغان می آورد.
معاون بازار برق ایران ادامه داد: با اقداماتی که طی 10 سال در وزارت نیرو انجام شد بستری فراهم شد که نتیجه آن در قالب بورس انرژی مشاهده می شود و این بورس کمک می کند تا سرمایه‌گذاری متناسب با نیازها صورت گیرد و سرمایه‌گذاری متناسب با آن نقطه بهینه خود را پیدا کند و این به منافع ملی کمک می کند.
به آینده خوشبینم
وی با براز خرسندی از روند معامله برق در بورس انرژی گفت: در حال حاضر از روند معامله برق در بورس انرژی بسیار راضی هستیم و تمام دست اندرکاران این پروژه نمره قابل قبولی می‌گیرند زیرا ممکن است برخی افراد بگویند که میزان معامله برق در بورس بسیار کم است ولی مشکلاتی در این راستا وجود داشت که برطرف شد و با تلاش‌های مستمر اقدامات خوبی صورت گرفت.
وی گفت: با این روند به آینده خوش بین بوده و تصور می کنیم این کار به سرعت توسعه پیدا می کند زیرا شروع معامله برق در بورس انرژی مهم بود و مابقی آن به سرعت انجام می‌شود.
انتهای پیام/