بزرگ ترین مصرف کننده برق جهان چه کشوری است؟
تاسیسات نیوز – زینب طاری: مصرف انرژی الکتریسیته، تقاضای واقعی انرژی است که در منابع موجود برق ایجاد میشود. بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (EIA)، مصرف جهانی برق همچنان در حال افزایش است و سرعت آن بیشتر از رشد جمعیت جهان است. این امر نشاندهنده افزایش میانگین مصرف برق برای هر نفر (سرانه مصرف برق) در سراسر جهان است. تقریبا تمام افزایش مصرف جهانی به افزایش مصرف برق در کشورهای در حال توسعه خارج از سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) نسبت داده میشود و رشد مصرف جهانی برق با رشد اقتصادی مرتبط است. افزایش در مصرف سرانه برق منعکس کننده تغییرات در ترکیب اقتصاد کشورها، مانند تقاضای رو به رشد برای لوازم خانگی، روشنایی و تهویه مطبوع است.
مصرف جهانی
در سال ۲۰۰۰، مصرف خالص جهانی برق به ۱۳۲۷۷ میلیارد کیلووات ساعت رسید که این رقم در سال ۲۰۱۷ به ۲۲۳۴۷ میلیارد کیلووات ساعت افزایش یافت. در حالی که مصرف برق جهان در نیم قرن گذشته به طور مداوم رشد داشته، در سال ۲۰۲۲ به حدود ۲۵۵۰۰ تراوات ساعت رسیده است. این در حالی است که بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۲۲، مصرف برق بیش از سه برابر شده، در حالی که جمعیت جهان تقریبا به ۸ میلیارد نفر رسید. مصرف برق در کل سال ۲۰۲۲ با کاهش بیشتر در نیمه دوم سال ۴٫۱درصد افت داشت. تولید از منابع انرژی متعارف ۵٫۷درصد کاهش یافت در حالی که تولید از انرژیهای تجدیدپذیر به میزان قابلتوجهی افزایش یافت و رشد ۸٫۶درصدی را تجربه کرد. در این سال میانگین قیمت عمدهفروشی برق به مراتب بالاتر از سال قبل و ۲۳۵٫۴۵ یورو در مگاوات ساعت بود که ۱۴۳٫۱درصد افزایش داشت.
چین، ایالاتمتحده، هند و ژاپن بیش از نیمی از سهم جهانی مصرف برق را به خود اختصاص دادهاند. برق بیش از ۲۰درصد از مصرف انرژی نهایی جهان در سال ۲۰۲۲ را به خود اختصاص داده است که نفت کمتر از ۴۰درصد، زغالسنگ کمتر از ۹درصد، گاز طبیعی کمتر از۱۵درصد، سوختهای زیستی کمتر از ۱۰درصد و سایر منابع مانند گرما، برق خورشیدی، برق بادی و زمین گرمایی، بیش از ۵درصد است. کل مصرف نهایی برق در سال ۲۰۲۲ به طور نابرابر بین بخشهای صنعت( ۴۲٫۲درصد)، مسکونی (۲۶٫۸درصد)، تجاری و خدمات عمومی (۲۱٫۱درصد)، حملونقل (۱٫۸درصد) و سایر بخشها یعنی کشاورزی و ماهیگیری (۸٫۱درصد) تقسیم شده است.
مصرف نهایی تقسیم بر تعداد ساکنان، مصرف سرانه یک کشور را تامین میکند. در اروپای غربی، این میزان بین ۴ تا ۸ مگاوات ساعت در سال است. در اسکاندیناوی، ایالات متحده، کانادا، تایوان، کرهجنوبی، استرالیا، ژاپن و بریتانیا، مصرف سرانه بالاتر است. اما در کشورهای در حال توسعه بسیار کمتر است. متوسط جهان در سال ۲۰۲۲ حدود ۳ مگاوات ساعت در سال بود. سطوح مصرف بسیار پایین، مانند اندونزی و فیلیپین، نشان میدهد که بسیاری از ساکنان این کشورها به شبکه برق متصل نیستند، و به همین دلیل است که برخی از پرجمعیتترین کشورهای جهان از جمله نیجریه و بنگلادش معمولا در لیست مصرف سرانه حضور ندارند.
سهم تجدیدپذیرها در مصرف برق
سهم انرژیهای تجدیدپذیر در ترکیب انرژی جهانی از سال ۲۰۱۰ با ۱۰درصد افزایش به نزدیک به ۳۰درصد رسیده است. در سال ۲۰۲۲، سهم انرژیهای تجدیدپذیر در ترکیب انرژی جهانی مجددا افزایش یافت و به ۳۰درصد رسید که ۱۰درصد بالاتر از سطح ۲۰۱۰ است. سهم انرژیهای تجدیدپذیر در ترکیب برق از لحاظ تاریخی در کشورهای دارای منابع بزرگ برق آبی مانند برزیل، کلمبیا، کانادا، نیوزیلند، سوئد یا نروژ بالاست. در کشورهای دیگر، سیاستهای جاهطلبانه انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش هزینههای تولید برق برای فناوریهای خورشیدی و بادی، تولید برق تجدیدپذیر را تحریک کرده و سهم انرژیهای تجدیدپذیر را به میزان قابلتوجهی در ترکیب نیرو افزایش داده است. سهم انرژیهای تجدیدپذیر در ترکیب برق کشورهای جهان ۲۲درصد افزایش یافت که ۳۱درصد در استرالیا، در شیلی ۵۵ درصد، در ایالات متحده ۲۲درصد، چین ۳۱ درصد، ژاپن ۲۲ درصد، تایلند ۱۸درصد و در آفریقای جنوبی به ۱۰درصد رسید.
چین بزرگترین مصرفکننده برق در جهان است که سالانه بیش از۵٫۹۳۴ تریلیون کیلووات ساعت انرژی مصرف میکند. چین تقریبا یکچهارم مصرف جهانی انرژی را به خود اختصاص داده است. دادههای اداره ملی انرژی چین نشان میدهد در سال ۲۰۲۲ مصرف برق چین ۳٫۶درصد در سال نسبت به سال گذشتهاش افزایش یافت و به ۸۶۳۷ تراوات ساعت رسید که به شدت از رشد ۱۰٫۳درصدی در سال ۲۰۲۱ کمتر است. این کشور به دلیل استفاده از زغال سنگ شناخته شده است، اما در سالهای اخیر به سمت گاز طبیعی و منابع انرژی تجدیدپذیر نیز روی آورده است. فعالان بازار این کاهش را به رشد اقتصادی ضعیفتر و محدودیتهای مرتبط با کووید-۱۹ نسبت دادند که مصرف برق را در این کشور محدود کرد. مصرف برق در صنایع اولیه، ثانویه و سوم چین به ترتیب ۱۱۴٫۶تراوات ساعت،۵۷۰۰٫۱ تراوات ساعت و۱۴۸۵٫۹ تراوات ساعت در سال ۲۰۲۲ ثبت شده است که نشاندهنده افزایش سالانه ۱۰٫۴درصدی، ۱٫۲ درصدی و ۴٫۴ درصدی است.
مصرف برق خانگی در چین با ۱۴٫۸درصد افزایش به ۱۳۳۶٫۶تراوات ساعت رسید. دادههای NEA نشان داد که ظرفیت تولید برق نصب شده در چین ۷٫۸درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته و به ۲۵۶۴٫۱گیگاوات در پایان دسامبر رسیده است. ظرفیت انرژی حرارتی که شامل نیروگاههای زغالسنگسوز و گاز طبیعی میشود، ۲٫۷درصد افزایش یافت و به ۱۳۳۲٫۴ گیگاوات رسید. رشد ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر با افزایش ۵٫۸درصدی،۲۸٫۱درصدی و ۱۱٫۲درصدی به ترتیب به ۴۱۳٫۵گیگاوات، ۳۲۹٫۶ گیگاوات و۳۶۵٫۴گیگاوات افزایش یافت، در حالی که ظرفیت انرژی هستهای با رشد ۴٫۳ درصدی به۵۵٫۵گیگاوات افزایش یافت. همچنین مجموع ظرفیت تولید انرژیهای تجدیدپذیر نصب شده چین در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۲۰۰ گیگاوات بود و ظرفیت تولید برق آبی، نیروی بادی، انرژی خورشیدی و انرژی زیست توده این کشور در رتبه اول در جهان قرار دارد.
ایالات متحده
مصرف برق در ایالات متحده در سال ۲۰۲۲ در مجموع به ۴۰۵۰ تراوات ساعت رسید که بالاترین مقدار در دوره مورد بررسی است. ارقام نشاندهنده مصرف نهایی برق است که مجموع فروش خردهفروشی و استفاده مستقیم از برق توسط واحد تولیدکننده است. انتظار میرود مصرف برق در ایالات متحده در دهههای آینده همچنان افزایش یابد. اما کدام بخشها بیشترین مصرف برق را در ایالات متحده دارند؟ مصرف اغلب با رشد اقتصادی همراه بوده است. با این وجود، بهرغم افزایش فراگیر لوازم الکترونیکی مصرفی قابل شارژ، پیشرفتهای فنآوری در بهرهوری و استانداردهای لوازم جدید منجر به تثبیت مصرف برق شده است.
بیشترین مصرف برق در بخش مسکونی و پس از آن بخش تجاری این کشور است. در سال ۲۰۲۲، حدود ۴۲۳۱ میلیارد کیلووات ساعت (یا حدود ۴٫۲۳تریلیون کیلووات ساعت) برق در تاسیسات تولید برق در مقیاس شهری در ایالات متحده تولید شد. حدود ۶۰درصد از این تولید برق از سوختهای فسیلی – زغال سنگ، گاز طبیعی، نفت و گازهای دیگر و حدود ۱۸درصد از انرژی هستهای و حدود ۲۱درصد از انرژیهای تجدیدپذیر بود. براساس گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالاتمتحده در سال ۲۰۲۲، ۶۱میلیارد کیلووات ساعت برق اضافی از سیستمهای فتوولتائیک خورشیدی در مقیاس کوچک به شبکه برق این کشور وارد شده است.
هند
هند سومین مصرفکننده بزرگ برق است که با توجه به اینکه این کشور دومین کشور پرجمعیت جهان است، جای تعجب ندارد که انتظار میرود مصرف برق این کشور تا سال ۲۰۳۰ به ۴ تریلیون افزایش یابد. دادههای دولتی نشان میدهد که مصرف برق این کشور با ۹٫۵درصد رشد به ۱۵۰۳٫۶۵تراوات ساعت در سال ۲۰۲۲ رسید که عمدتا به دلیل افزایش تقاضا در بحبوحه افزایش فعالیتهای اقتصادی است. بر اساس دادههای منبع تغذیه از سازمان مرکزی برق (CEA) مصرف برق هند ۱۳۷۴٫۰۲میلیارد واحد (BU) در سال ۲۰۲۲-۲۰۲۱ بود. هند با۹٫۸۳درصد افزایش سالانه در سال ۲۰۲۲ بیشترین رشد سالانه انرژیهای تجدیدپذیر را داشته است. ظرفیت نصب شده انرژی خورشیدی در ۹ سال گذشته ۲۴٫۴برابر افزایش یافته است و تا ژوئیه ۲۰۲۳ به ۶۷٫۰۷گیگاوات رسیده است. ظرفیت نصب شده انرژیهای تجدیدپذیر (از جمله آبی) در هند از سال ۲۰۱۴ حدود ۱۲۸درصد افزایش یافته است. ظرفیت نصب شده برای انرژیهای تجدیدپذیر شامل برق بادی ۴۲٫۸گیگاوات، برق خورشیدی۶۷٫۰۷ گیگاوات، زیست توده ۱۰٫۲ گیگاوات، برق آبی کوچک ۴٫۹۴گیگاوات، برق آبی بزرگ ۴۶٫۸۵گیگاوات است.
هند هدفی را برای کاهش شدت کربن در اقتصاد کشور تا پایان دهه به میزان کمتر از ۴۵ درصد، دستیابی به ۵۰درصد انرژی الکتریکی تجمعی تا سال ۲۰۳۰ از انرژیهای تجدیدپذیر و دستیابی به انتشار خالص کربن صفر تا سال ۲۰۷۰ تعیین کرده است. همچنین هدف هند ۵۰۰ گیگاوات ظرفیت نصب شده انرژیهای تجدیدپذیر و تولید پنج میلیون تن هیدروژن سبز تا سال ۲۰۳۰ است. حدود ۵۷ پارک خورشیدی با ظرفیت مجموع ۳۹٫۲۸گیگاوات در هند تایید شده است.
سایر کشورها
ژاپن با ۱۱۳۲ تراوات ساعت مصرف برق در سال ۲۰۲۲ چهارمین مصرفکننده برق در جهان در این سال بود. ژاپن همچنین سومین مصرفکننده بزرگ نفت و چهارمین مصرفکننده بزرگ زغال سنگ در جهان است. پس از فاجعه هستهای فوکوشیما دایچی این کشور در سال ۲۰۱۱، افزایش قابلتوجهی در مصرف و تولید برق داشته است. روسیه نیز در این سال حدود ۹۳۴ تراوات ساعت برق مصرف میکند. روسیه یکی از بزرگترین مصرفکنندگان و تولیدکنندگان زغال سنگ در جهان است و همچنین دارای برخی از بزرگترین ذخایر گاز طبیعی در جهان است. سوختهای فسیلی در حال حاضر بر صنعت انرژی روسیه تسلط دارند، اما این کشور در تلاش است تا به منابع انرژی تجدیدپذیر بیشتری اضافه کند.
چشمانداز مصرف برق در جهان
بر اساس چشمانداز بینالمللی انرژی اداره اطلاعات انرژی (EIA)، انتظار میرود مصرف جهانی انرژی بین سالهای ۲۰۲۲ تا ۲۰۵۰ به میزان ۳۴درصد افزایش یابد و از پیشرفتها در بهرهوری انرژی پیشی بگیرد. رشد جمعیت جهانی، افزایش تولید منطقهای و استانداردهای زندگی بالاتر به افزایش مصرف کمک میکند و منجر به افزایش ۱۵ درصدی انتشار دی اکسید کربن جهانی از انرژی تا سال ۲۰۵۰ میشود.
رشد جمعیت در آفریقا، هند و آسیا-اقیانوسیه متمرکز است که مجموعا ۹۴درصد از ۱٫۷میلیارد نفری که تا سال ۲۰۵۰ به جمعیت جهان اضافه میشود، کمک میکند. انتظار میرود منابع غیرفسیلی مبتنی بر سوختهای فسیلی، از جمله انرژی هستهای و انرژیهای تجدیدپذیر، تا سال ۲۰۵۰ انرژی بیشتری تولید کنند، اما انتظار نمیرود که این رشد بر اساس قوانین و مقررات کنونی، انتشار دی اکسید کربن مرتبط با انرژی را کاهش دهد. پیشبینی میشود سوختهای فسیلی حدود ۷۰درصد از کل انرژی اولیه را در سال ۲۰۵۰ تامین کنند که نسبت به سال ۲۰۲۲، بالغ بر ۷۹درصد کاهش یافته است.