انرژی خورشیدی و آب دریا در مقابله با بحران آب

به گزارش تاسیسات نیوز، بررسی منابع آبی کشور نشان می‌دهد ایران به دلیل کاهش ذخایر آبی، در آستانه بحران آب به سر می‌برد و در سال‌های آینده تامین آب به یکی از بزرگترین چالش‌های کشور تبدیل خواهد شد.

بر اساس آمار و ارقام وضعیت ورودی آب به سدهای کشور بسیار نامطلوب است، به طوری‌که ورودی آب به سدها به طور میانگین حدود ۳۶ تا ۳۷ درصد و در برخی از سدها بیش از ۷۰ درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته است و سدهای درودزن، ملاصدرا، ‌زاینده رود، سدهای استان خوزستان، ‌سدهای شمیل و نیان، سد دوستی، سد چاه نیمه‌ها و سد کوثر دارای شرایط بحرانی هستند.

همچنین براساس آمار رسمی و اعلام وزیر و مسوولان ارشد وزارت نیرو، در حال حاضر ۱۲ کلانشهر کشور شامل اراک، اصفهان، بندرعباس، تهران، شیراز، قزوین، قم، کرج، کرمان، مشهد، همدان و یزد با بحران کمبود آب رو به رو هستند و در شرایط «تنش آب» به سر می‌برند. در این کلانشهرها با کمبود ۱۲۵ میلیون متر مکعب آب رو به رو هستیم.‏

در این بین تهران با جمعیت هشت و نیم میلیونی، دو برابر مصرف سرانه آب را نسبت به استانداردهای جهانی دارد. سهم سرانه آب در شهر تهران به ۳۵۰ متر مکعب در سال رسیده است و همین موضوع باعث شده تا کمبود آب آشامیدنی در این شهر از وضعیت بحران عبور کند.

ریشه بحران بی آبی ایران

پروفسور پرویز کردوانی در خصوص ریشه بحران بی آبی ایران گفت: ما طی چند دهه اخیر آنقدر استفاده بی رویه از آب کرده ایم تا اکنون به مرحله بحران بی آبی رسیده ایم. هر کشوری باید به اندازه میزان سرانه آبی کشورش کشاورزی، صنعت و شهر سازی اش را توسعه دهد. مدیریت وزارت نیرو از سال 1327 تاکنون اشتباه بوده که ما به این روز رسیده ایم.

اول انقلاب مسوولان برای خودکفایی قصد توسعه کشاورزی را پیدا کردند اما بعدها گفتند کشاورزی به جای خود باید مانند کشورهای بزرگ صنعت مان توسعه پیدا کند. این مساله باعث شد تا شعاع 50 کیلومتری اصفهان و بیست کیلو متری تبریز صنایع ما رشد پیدا کند. پس از آن اعلام کردند منظور توسعه صنایع بزرگی مانند فولاد و پتروشیمی است. این صنایع را بدون انجام هیچ کار کارشناسی شده توسعه دادند.

بنيانگذار مركز تحقيقات مناطق كويری و بيابانی ايران افزود: کشورهای پیشرو، صنایع فولاد یا پتروشیمی شان را کنار دریا، رودهای بزرگ، دریاچه های بزرگ شیرین تاسیس می کنند. نه مانند مس سرچشمه یزد که 80 تا 100 میلی متر بارندگی دارد. با وجود کمبود آب دوباره اقدام به ساخت کارخانه دیگری می کنند.

اکنون نه تنها در سمنان بلکه در کل ایران کارخانه های بزرگ و عظیم مانند گل گهر در سیرجان، مس سرچشمه یا چادر ملوی یزد تاسیس شده که از شهرهای دور و اطراف نیازی آبی شان را برطرف کرده اند. چاه زده اند و تمام آب های سطحی، زیر زمینی را گرفته اند و حتی آب کشاورزی را نیز خریداری کرده و به این مناطق ارسال کرده اند.

چهره ماندگار علمى كشور اظهار کرد: پس از آن وزارت نیرو اطلاع داد دیگر آبی در خشکی ندارد و باید از دریا آب را تامین کند. معلوم هم نیست که قیمت هر متر مربع آن چقدر باشد. این کارخانه ها ناچارند این آب را خریداری کنند.

این کارخانه های مانند این مساله می ماند که ماشینی دو میلیارد تومانی خریده اند، حتی اگر بنزین لیتری صد هزار تومان هم باشد، ناچار هستند آن را بخرند و گرنه باید کارخانه هایشان را تعطیل کنند. نیاز آبی این مناطق باعث شد طرح انتقال آب خلیج فارس به مرکز ایران تصویب شود.

پس از تصویب این طرح اکنون آب شور خلیج فارس به وسیله آب شیرین کن ها، شیرین شده و پس از طی 900 کیلومتر مسافت از بندرعباس به گل گهر سیرجان پس از آن به مس سرچشمه و چادر ملوی یزد انتقال پیدا می کند. این نوع طرح ها برای مردم آب نمی شود اما برای کسانی که کانال کشی می کنند، نان می‌شود.

انرژی خورشیدی؛ راهی موثر برای رفع بحران آب

جهان امروزی در آستانه ورود به سه بحران مهم انرژی، زیست محیطی و آب قرار گرفته است. بحران هایی که می تواند زندگی و رفاه انسان عصر حاضر را مختل کند. تنها راه خروج از این بحران ها استفاده از انرژی های پاک و تجدید پذیر است.

انرژی خورشیدی از جمله آنهاست. انرژی که می تواند ضمن رفع بحران انرژی و آب، به کمک مشکل های زیست محیطی بیاید.

به گفته دکتر شهریار بزرگمهری، مدیرگروه پژوهشی انرژی‌های تجدیدپذیر پژوهشگاه نیرو، ایران کشوری فوق‌العاده غنی در زمینه انرژی است که به دلیل وجود مجموعه انرژی‌های فسیلی و تجدیدپذیر از آن به عنوان “Super Power Country” یاد می‌شود.

وی رتبه جهانی ایران را در حوزه ثروت منابع طبیعی که شامل انرژی‌های فسیلی هم می‌شود، پنجم دانست و گفت: اولین پتانسیل عظیم انرژی تجدیدپذیر کشور انرژی خورشیدی است که در سال به طور متوسط 300 روز آفتابی داریم و از این رو پتانسیل متوسط تابش انرژی خورشیدی ایران حدود 2 برابر کشورهای اروپایی است.

وی افزود: به طور متوسط می‌توانیم 5.5 کیلووات ساعت انرژی الکتریسته در روز با استفاده از پنل یک کیلوواتی خورشید تولید کنیم که این پتانسیل مزیت عمده برای ما در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر محسوب می‌شود. اگر تنها در یک درصد از خاک کشور بتوانیم انرژی خورشیدی را به انرژی الکتریسته با راندمان پایین 10 درصد تبدیل کنیم، توان تولیدی لحظه‌ای ما برابر با توان مصرفی مورد نیاز کل جهان خواهد شد.

اصغر حاجی سقطی،عضو هیات علمی دانشگاه دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه علم و صنعت ایران با اشاره به اینکه هم اکنون انرژی خورشیدی به دو صورت حرارتی خورشیدی یا گرما خورشیدی یا انرژی برق خورشیدی یا فتو ولتائیک مورد استفاده قرار می گیرند، گفت: در حال حاضر می توان ازسیستم های گرما خورشیدی با استفاده از گرد آورده ها یا کلکتورهای خورشیدی برای مقاصد گوناگون مانند سیستم های حرارتی وبرودتی برای تهیه آب گرم،آب شیرین کن یا آب مقطرگیری، سرمایش یا گرمایش ساختمان،انتقال و پمپاژ آب،سیستم تولید فضای سبز یا گلخانه ،خشک کن و اجاق های خورشیدی،خوراک پز،سرد کن ها یا چیلرهای جذبی و نیروگاه های خورشیدی و از سیستم فتوولتائیک برای تبدیل انرژی خورشیدی به انرژی الکتریکی استفاده کرد.

وی افزود: اصولا برای شیرین کردن آب از دو طریق انجماد یا تقطیر و تبخیر استفاده می کنند اما ساده ترین آب شیرین کن ها، آب شیرین کن های تقطیری به دو صورت یک طرفه یا دو طرفه هستند. معمولا در انتهای این دستگاه تشتکی به رنگ سیاه وجود دارد. وقتی تابش آفتاب به شیشه اصابت می کند این تابش به صفحه سیاه بازتاب می خورد .

این صفحه سیاه تبدیل به انرژی حرارتی می شوند و آب شور را گرم می کنند. آب شور به دلیل اینکه فضا بسته است، بخار می شود و به صفحه شیشه ای شیب دار برخوردمی کند،اختلاف هوای بیرون و داخل سیستم باعث می شود که بخار به محض برخورد به سطح شیشه ای تقطیر شود. از آنجا که این شیشه ها شیب دار هستند، قطره آب تقطیر شده از شیشه ها به سمت پایین سر می خورد. در انتهای این ناودانی ظروف جمع آوری کننده آب شیرین وجود دارد که آب شیرین وارد آنجا می شود.

وی با اشاره به فرمول یک،یک،یک آب شیرین کن های خورشیدی گفت:هر متر مربعی که در مقابل انرژی خورشیدی قرار گیرد در یک سال می تواند یک متر مکعب آب شیرین تولید کند . اگر این عدد را تقسیم بر 360 روز سال کنیم . می توانیم روزی معادل 3تا5/3 لیتر به ازای هر متر مربع تهیه کنیم بنابراین برای اینکه بتوانیم آب شیرین بیشتری مثلا برای مصارف کشاورزی در مزارع به دست آوریم باید سطح این آب شیرین کن را زیاد کنیم.

وی بیان کرد: همچنین در کشورهای مختلف جهان تحقیق ها و مطالعه ها و تلاش های بسیاری برای متمرکز کردن انرژی خورشیدی به منظور های مختلف و از آن جمله جهت ایجاد یک واحد بزرگ تولید نیروی برق به عمل آمده است. نیروگاه های خورشیدی که انرژی خورشیدی را به برق تبدیل می کنند در آینده با مزایای قاطعی که در برابر نیروگاه های فسیلی و اتمی دارند مشکل برق و تا حدودی مشکل کم آبی را به خصوص در دوران تمام شدن نفت و گاز حل خواهند کرد.

تاسیس و بکارگیری برج های نیرو آینده ای پر ثمر و زمینه ای گسترده را برای کمک به خودکفایی و قطع وابستگی کشور فراهم خواهند کرد. دلیل های بسیار روشنی در برتری برج های نیرو ( به عنوان قسمتی از نیروگاه های خورشیدی ) نسبت به نیروگاه های فسیلی و اتمی وجود دارد که تولید برق بدون مصرف سوخت، احتیاج نداشتن به آب زیاد، آلودگی نداشتن محیط زیست، توزیع نیرو به شبکه برق سراسری، استهلاک کم و عمر زیاد، احتیاج نداشتن به متخصص، احتیاج کم داشتن به لوازم یدکی و هزینه کمتر از جمله مهمترین آنها است.

 

 

 

 

 

انتهای خبر