به گزارش تاسیسات نیوز، مختلف اقتصادي ايجاد كرده است و تحقق اين هدف كمك مهمي به تداوم برنامه‌هاي دولت در كنترل چالش‌ها است. در اين ميان رفع تحريم‌ها فرصت‌هاي فراواني را ايجاد كرده كه مي‌تواند تحقق اين هدف را تسريع كند. دولت به دنبال جذب سرمايه‌گذاران است تا به واسطه اين اقدام بتواند شاهد بهبود روند توليد نفت و صادرات اين محصول به بازارهاي جهاني باشد. در اين ميان كسب جايگاه‌هاي برتر در اوپك و اعلام مواضع شفاف در مجامع نفتي دنيا نتايج ملموس جانبي اين اقدام محسوب مي‌شود. اما همچنان بايد چالش‌هاي موجود در اين مسير را جدي گرفت؛ چالش‌هايي كه مي‌تواند به موانعي تبديل شود. در اين ميان نادر حبيبي، عضو هيات علمي دانشگاه برانديس آمريكا در گفت‌وگو با خبرگزاري تسنيم پيش‌بيني كرده در صورت بازگشت شركت‌هاي غربي به ايران، توليد نفت كشورمان در نيمه دوم ۲۰۱۴ بين نيم تا يك ميليون بشكه در روز افزايش مي‌يابد و تا سال ۲۰۱۶ ظرفيت توليد ايران به 5/4 ميليون بشكه در روز خواهد رسيد. اين استاد دانشگاه معتقد است: افزايش توليد نفت توسط ايران پس از لغو تحريم‌ها، اولا به تعديل قيمت جهاني نفت در دو سال آينده كمك خواهد كرد و ثانيا، ريسك ناهماهنگي در درون اوپك را كه مي‌تواند منجر به افزايش توليد عربستان و كاهش موقت قيمت‌ها شود، افزايش خواهد داد. او بر اين باور است كه ايران مي‌تواند ظرفيت توليد خود را تا سال 2016 به 4 تا 5/4 ميليون بشكه در روز برساند؛ احتمالا همزمان با افزايش صادرات نفت ايران در سال‌هاي 2014 و 2015، مجموع توليد نفت اوپك نيز افزايش خواهد يافت.عضو هيات علمي دانشگاه برانديس در ايالت ماساچوست آمريكا در پيش‌بيني‌هاي خود همچنين از احتمال تكرار عمل عربستان در جريان جنگ ايران و عراق خبرداد كه طي آن، اين كشور با افزايش توليد نفت خود سعي كرد تا موجبات لطمه زدن به درآمدهاي نفتي ايران را فراهم كند و در عمل قيمت نفت را براي صدمه به ايران پايين آورد.حبيبي با اشاره به آن كه بازار جهاني نفت ناچار خواهد بود به اين موضوع توجه كند كه توافق هسته‌اي ژنو چه تاثيري بر صادرات نفت ايران مي‌گذارد گفت: طي 2 سال گذشته، ايران تحت فشار تحريم‌هاي غرب قادر نبوده مشتريان جديدي براي نفت خود بيابد و مشتريان فعلي نيز براي كاهش خريد نفت از اين كشور تحت فشار قرار داشته‌اند. در نتيجه، صادرات روزانه نفت ايران از 5/2 ميليون بشكه در دسامبر 2011 به زير يك ميليون بشكه در نوامبر 2013 كاهش يافته است.بر اين اساس، ايران ميزان كل توليد نفت خود را از 53/3 ميليون بشكه در روز در ماه دسامبر 2011 به 71/2 ميليون بشكه در نوامبر 2013 رسانده است.اما طي دو سال گذشته، افزايش توليد نفت ديگر كشورهاي عضو اوپك نظير عربستان و عراق عمدتا جايگزين ايران در بازار جهاني نفت شده است. توليد كنندگان غير عضو اوپك نظير آمريكا نيز در اين بازه زماني توانسته‌اند ميزان توليد خود را افزايش دهند.به‌گفته وي برخلاف پيش‌بيني‌هاي داخلي، كاهش صادرات نفت ايران نه تنها موجب كمبود نفت در بازار نشد، بلكه قيمت‌ها در اين دوره با كاهشي اندك نيز مواجه شدند. قيمت نفت برنت طي 2 سال اخير 3 درصد كاهش يافته و از 111 دلار و 36 سنت در سال 2011 به 108 دلار و 2 سنت در سال 2013 رسيد.
پنج تا 10 ميليارد دلار افزايش درآمد دولت
وي افزود: كاهش توليد نفت ايران منجر به كاهش قابل توجه درآمدهاي نفتي دولت و بروز مشكلات اقتصادي براي شهروندان ايراني شده است. همچنين كاهش درآمدهاي نفتي منجر به كاهش ارزش ريال در دو سال گذشته شده است. بنابراين جاي تعجب نيست كه مقامات ايراني مشتاق انجام مذاكرات براي توافق هسته‌اي و افزايش ميزان صادرات نفت خود باشند. در حالي كه توافق هسته‌اي ژنو به ايران اجازه نمي‌دهد ميزان صادرات نفت خود را افزايش دهد، اما محدوديت‌ها در زمينه صادرات محصولات پتروشيمي ايران را لغو مي‌كند كه مي‌تواند درآمد دولت ايران را پنج‌‌تا 10ميليارد دلار افزايش دهد.اين تحليلگر مسائل اقتصادي با اشاره به اينكه بلافاصله پس از انعقاد توافق ژنو، وزير نفت ايران از اعضاي اوپك خواست تا براي افزايش مجدد توليد نفت ايران جا باز كنند، سهميه فعلي توليد نفت ايران در اوپك را 33/3 ميليون بشكه در روز (معادل 4/13 درصد كل توليد سازمان بدون احتساب توليد عراق) اعلام كرده و گفت: تا نوامبر 2013، توليد واقعي نفت ايران 71/2 ميليون بشكه در روز بوده است كه معادل 2/10 درصد كل توليد اوپك، به استثناي عراق در آن ماه است.حبيبي افزود: اگر توليد نفت عراق نيز محاسبه شود، سهم واقعي ايران از توليد اوپك تنها 16/9 درصد خواهد بود كه به ميزان قابل توجهي كمتر از ميزان سهميه‌اش است. متعاقبا اگر ايران ميزان توليد خود را به 33/3 ميليون بشكه در روز افزايش دهد، يا بايد ديگر اعضاي اوپك توليد خود را كاهش دهند يا سقف كل توليد اوپك بايد افزايش يابد كه اين اقدام ريسك كاهش قيمت را به دنبال خواهد داشت.به علاوه، زنگنه هشدار داده است كه ايران قصد دارد به محض لغو تحريم‌ها ميزان توليد خود را به چهار ميليون بشكه در روز افزايش دهد. در اين صورت اگر اوپك بخواهد ميزان كل توليد خود را ثابت نگه دارد، ديگر اعضا بايد ميزان توليد خود را بيشتر كاهش دهند.اين استاد دانشگاه در پاسخ به اينكه تا چه حد اين تلاش ايران براي افزايش توليد واقع‌گرايانه و شدني است اعلام كرد: هرچند ايران ظرفيت فني افزايش يك ميليون بشكه‌اي توليد نفت خود را در كوتاه مدت دارد، اما توافق ژنو ميزان صادرات نفت ايران را به سطح فعلي محدود كرده است. اين به‌آن معنا است كه حتي اگر ايران ميزان توليد خود را نيز افزايش دهد، صادرات اين كشور لزوما افزايش نخواهد يافت.بنابراين هرگونه افزايش توليد نفت ايران در اين دوره 6 ماهه هيچ تاثيري بر عرضه جهاني نفت نخواهد داشت. اما اگر ايران و 1+5 به توافقي نهايي دست يابند تحريم‌هاي صادرات نفت ايران برداشته خواهد شد. در اين‌صورت، ديگر اعضاي اوپك بايد تصميم بگيرند كه چگونه توليد خود را با افزايش توليد ايران وفق دهند.
تلاش ايران براي جذب سرمايه‌گذاري‌هاي بين‌المللي
حبيبي از عوامل اثرگذار در اين ميسر را چالش‌هاي فني اعلام كرد و گفت: در حالي كه چالش‌هاي فني ميزان توليد نفت ايران را در كوتاه مدت به زير چهار ميليون بشكه در روز محدود خواهد كرد، اما كشورمان در تلاش است تا سرمايه‌گذاري بين‌المللي را به بخش نفت و گاز خود جذب كند. اين سرمايه‌گذاري‌ها مي‌توانند ظرفيت توليد نفت ايران را طي دو سال آينده يك ميليون بشكه در روز افزايش دهد.عدم دسترسي به تكنولوژي‌هاي پيشرفته مورد استفاده در بخش بالادستي يكي از عوامل اصلي كاهش ظرفيت توليد نفت ايران در سال‌هاي اخير بوده است. دولت روحاني تلاش مي‌كند تا اين روند را تغيير دهد و پاي شركت‌هاي نفتي بين‌المللي را به ايران باز كند. وزارت نفت ايران در حال تهيه پيش‌نويس قراردادهاي جديدي است كه قرار است با دارا بودن انگيزه‌هاي بيشتر، شركت‌هاي غربي را بيشتر به سرمايه‌گذاري در ايران تشويق نمايد.
احتمال افزايش توليد موقت نفت توسط عربستان
استاد دانشگاه برانديس آمريكا در عين حال معتقد است: بعيد به نظر مي‌رسد ديگر اعضاي اوپك به راحتي خود را با افزايش توليد ايران وفق دهند و حاضر شوند سهم بيشتري از بازار را به تهران واگذار كنند. حبيبي مي‌گويد: عراق قصد دارد ميزان توليد خود را افزايش دهد، ليبي نيز تلاش مي‌كند بر اعتصابات كاركنان بخش نفت خود و ناآرامي‌هاي سياسي در اين كشور كه ميزان توليد نفت آن را در سال 2013 كاهش داد فائق آيد، هرچند كه وضعيت در ليبي همچنان نامشخص باقي خواهد ماند. در نتيجه، تنها عضو اوپك كه به‌طور واقع بينانه مي‌تواند توليد خود را در واكنش به افزايش توليد ايران و ديگر اعضا كاهش دهد، عربستان است. وي افزود: اما تنش‌هاي ژئوپلتيك بين ايران و عربستان از سال 2011 تاكنون افزايش يافته است. دو كشور در لبنان، سوريه و عراق درگير جنگ نيابتي با يكديگر هستند و دولت سعودي مخالفت خود را با توافق هسته‌اي ژنو علنا اعلام كرده است.به گفته حبيبي، هرگونه مذاكرات در سطح اوپك براي تنظيم مجدد سهميه توليد اعضا در سال 2014، احتمالا ادامه دار خواهد بود و رسيدن به اين توافق با دشواري فراوان صورت خواهد گرفت. بنابراين، احتمالا همزمان با افزايش صادرات نفت ايران در سال‌هاي 2014 و 2015، مجموع توليد نفت اوپك نيز افزايش خواهد يافت.به‌گفته وي اگر تنش‌هاي موجود بين ايران و عربستان ادامه يابند، عربستان ممكن است براي لطمه به درآمدهاي نفتي ايران توليد خود را به‌طور موقت افزايش دهد. عربستان مشابه اين اقدام را در جنگ ايران و عراق انجام داد و براي آسيب زدن به ايران و همچنين به‌منظور تنبيه ساير اعضاي اوپك كه مازاد بر سهميه رسمي خود نفت توليد مي‌كردند، قيمت نفت را پايين آورد. به همين دليل است كه عربستان همواره يك الي دو ميليون بشكه ظرفيت توليد مازاد را خودش حفظ مي‌كند.اين تحليلگر مسائل اقتصادي همچنين در پاسخ به اين سوال كه افزايش توليد نفت از سوي ايران چه تاثيري بر اين معادلات خواهد داشت، گفت: افزايش توليد از سوي ايران پس از لغو تحريم‌ها اولا به تعديل قيمت جهاني نفت در دو سال آينده كمك خواهد كرد و ثانيا ريسك ناهماهنگي در درون اوپك را كه مي‌تواند منجر به افزايش توليد عربستان و كاهش موقت قيمت‌ها شود، افزايش خواهد داد.
انتهای پیام