رمزگشایی از نمادهای ایران باستان در تخت‌جمشید

به گزارش تاسیسات نیوز، وجود کتیبه‌ها و تفسیر نمادهای موجود در آن که اغلب حامل پیام‌هایی نیز هستند که گذشتگان برای ما به یادگار گذاشته‌اند، سبب آشنایی با مهمترین تاریخ پیشینیان و درک بهتر اتفاقات آن دوران خواهد بود. در این ویدیو از ۲ نماد مهم تخت‌جمشید سخن گفته شده است.

 یکی از مکان‌های باستانی که می‌توان تعداد زیادی از این نماد‌ها را دید، تخت جمشید است. تخت جمشید نمادی از شکوه و عظمت ایران و تاریخ غنی آن است. این شهر تاریخی در مرودشت که یکی از جاهای دیدنی و گردشگری شیراز است قرار گرفته و حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. نمادهای تخت جمشید تنوع و شکل‌های زیبایی دارند که برخی از آن‌ها هنوز کشف نشده‌اند.

نماد گاو در تخت جمشید:

می‌توان گفت مهمترین نماد تخت جمشید گاو است که به معنای بارش زمستانی بوده است. اما نماد‌های مهم دیگری نیز در این شهر باستانی وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به نماد شیر، نماد گل نیلوفر، نماد عقاب، نماد فروهر، نماد گلنار پارسی، نماد سرومهر، نماد قوم‌های مختلف و دیواره‌های کنگره دار اشاره کرد. گاو در دوران باستان به معنای ماه بوده است. گاو در صورت فلکی، با نام ثور موجود است، این نماد معانی دیگری چون آغاز بهار و باروری و حاصلخیزی هم دارد. یکی دیگر از معانی نماد گاو پایداری است که به همین علت این نماد در ستون‌ها و کاخ‌های تخت جمشید هم به کار رفته است.

نماد شیر در تخت جمشید:

شیر به معنای خورشید و برآمدن است. وجود نماد شیر گاوشکن، در نقش‌های برجسته تخت جمشید نیز شاید به معنای فرورفتن ماه و برآمدن خورشید و روشنایی است. این نماد نیز یکی از صورت‌های فلکی با نام اسد است که در باور باستانی در شروع فصل‌ها دخالت دارد. شیر همچنین نماد تابستان گرم بوده است.

نماد گل نیلوفرآبی در تخت جمشید:

نماد گل نیلوفرآبی در کتیبه‌ها و نقش‌های برجسته مصر، یونان و هند نیز به کار رفته و معنی مشترک آن در همه ملت‌های باستان جهان، مینو بوده است. دلیل این باور شکوفایی غنچه‌های این گل در بازدم و بسته شدن آن‌ها در غروب بوده که لقب شادی را نیز به این گل داده است. از گل نیلوفر به نام لوتوس نیز یاد می‌شود.

در تخت جمشید این نقش در نگاره‌ها و به خصوص در پله‌های ورودی کاخ ملل ثبت شده است. البته تنها جایی که می‌توان غنچه نیلوفر آبی را دید، دست پادشاهان است که گفته می‌شود نمادی از صلح و شادی است. همچنین این گل نماد ۱۲ فصل سال و آناهیتا (بانوی آب) است، این لقب به علت ۱۲ گلبرگ نیلوفر آبی و رشد آن در آب، به این گل داده شده است.

نماد عقاب در تخت جمشید:

عقاب زرین نشان پرچم ایران باستان بوده‌ است. نقش شاهین بر درفش هخامنشی، نشانه‌ای از پیروزی و نمادی از اهورامزدا در پرندگان می‌باشد که در بخشی از تخت جمشید دیده می‌شود. البته این نقش در نماد پرسپولیس تخت جمشید نیز دیده می‌شود.

نماد فروهر در تخت جمشید:

فروهر در واقع نماد بالداری از خورشید است که با نام اهورامزدا نیز شناخته می‌شود. این نقش اقتباسی از آشور و مصر است که در برخی نقوش و مهره‌های به جا مانده از تخت جمشید می‌توان دید. فروهر با پیکر انسان، به معنای آشور و بدون پیکر انسان، به معنای خورشید است.

نماد سرومهر در تخت جمشید:

آیین مهر که در گذشته ایران جز آیین‌های محبوب و پرطرفدار بوده است، پیام سرو مهر است. در این آیین تمامی صفات خوب را به خداوند نسبت داده و از طبیعت الهام می‌گرفته‌اند. جشن یلدا که جشن زایش مهر است نیز از این آیین باستانی باقی مانده است.

نماد گلنار پارسی در تخت جمشید:

سنگ نگاره معروفی که در حال حاضر در نگاره خزانه تخت جمشید نگهداری می‌شود، تصویری از شاه است که گل درشتی در دست دارد و در حال استقبال از نمایندگان سرزمین‌های هخامنشی است. تا مدت‌ها تصور می‌شد که این گل نیلوفر آبی است اما به علت تفاوت ساختاری و وجود دو غنچه، بعد‌ها کشف شد که نماد در دست پادشاه، گلنار پارسی به نشانه صلح و دوستی است.

نماد قوم‌های مختلف در تخت جمشید:

نقش ۲۱ قوم در دیوار‌های بلند پلکان کاخ ملل ثبت شده‌اند. این نگاره‌ها افرادی را در حال صحبت و حمل پیشکش برای هدیه دادن به داریوش نشان می‌دهند که لباس و فرهنگ متفاوتی دارند. از قوم‌های موجود در این نماد‌ها می‌توان به قوم مادی‌ها، ایلامی‌ها، آشوری‌ها، ایونی‌ها، بابلی‌ها، مصری‌ها، هندی‌ها، اعراب، باختری‌ها و لیبی‌ها اشاره کرد.

نماد دیوارهای کنگره‌دار در تخت جمشید:

این ستون‌ها نمادی از استواری کوهستان‌ها و جنگل مقدس بوده‌اند که حتی اکنون می‌توان بقایای آن‌ها را در کاخ‌های تخت جمشید دید.