تحلیلگران بر این باورند که فناوری نانو، فناوری زیستی (Biotechnology) و فناوری اطلاعات (IT 3 )قلمرو علمی هستند که انقلاب سوم صنعتی را شکل می‌دهند و پیشرفت کشورها در زمینه فناوری نانو می‌تواند در پیشرفت علمی در دنیا موثر باشد.
به گزارش تاسیسات نیوز، رشد علمي ايران در زمينه نانو كم نظير است چرا كه ايران طي چند سال اخير توانسته خود را در ميان 8 كشور اول جهان در تعداد مقالات علمي جاي دهد.
فناوری نانو رشته‌ای از دانش کاربردی و فناوری است که رشته‌های گسترده‌ای را با موضوع مهار ماده یا دستگاه‌های در ابعاد کمتر از یک میکرومتر پوشش می‌دهد. در واقع نانو تکنولوژی و به کارگیری خواص جدیدی از مواد و سیستم‌هایی در این ابعاد است که اثرات فیزیکی جدیدی از خود نشان می‌دهند.
نانوفناوری یک دانش میان‌رشته‌ای است و به رشته‌هایی نظیر مهندسی مواد، پزشکی، داروسازی و طراحی دارو، دامپزشکی، زیست‌شناسی، فیزیک کاربردی، ابزارهای نیم‌رسانا، شیمی ابرمولکول و حتی مهندسی مکانیک، مهندسی برق و مهندسی شیمی نیز مربوط می‌شود.
تحلیلگران بر این باورند که فناوری نانو، فناوری زیستی (Biotechnology) و فناوری اطلاعات (IT) 3 قلمرو علمی هستند که انقلاب سوم صنعتی را شکل می‌دهند و پیشرفت کشورها در زمینه فناوری نانو می‌تواند در پیشرفت علمی در دنیا موثر باشد.
ایران نیز با توجه به حساسیت علم نانو، با تشکیل ستاد توسعه نانوفناوری گام به حوزه فناوری نانو نهاده که در این رابطه روزنامه وطن امروز با سعید سرکار رئیس ستاد توسعه نانوفناوری به گفت‌وگو نشسه که می خوانید.
وی اظهار داشت: از سال 80 مطالعاتی درباره اهمیت این فناوری و سیاست‌ها و برنامه‌های کشورهای مختلف در حوزه فناوری نانو شروع شد. بررسی‌ها نشان می‌داد این فناوری نقش بسزایی در تحول صنعت خواهد داشت و می‌توان بر پایه این فناوری، اقتصاد دانش‌بنیان را شکل داد.
از این‌رو ترویجی در سطح تصمیم‌گیران و سیاستگذاران کشور برای اطلاع‌رسانی این یافته‌ها شکل گرفت و در نهایت در سال 82، با شناسایی فناورى‌نانو به عنوان یک فناوری دارای اولویت ملى، ستاد ویژه توسعه فناورى نانو به منظور پیگیری توسعه این فناوری در کشور تشکیل شد.
به گفته سعید سرکار، دیدگاه ستاد برای توسعه فناوری نانو، تدوین چارچوب فعالیت بلندمدت کشور در این حوزه بود و در این مسیر، برنامه راهبردى 10ساله فناورى نانو در این ستاد تهیه شد و در مرداد‌ماه سال 84 به تصویب هیات دولت رسید.
این سند با عنوان «سند راهبرد آینده» قرار گرفتن در میان 15 کشور برتر جهان در حوزه فناورى‌نانو و تلاش براى ارتقای مداوم این جایگاه به منظور تولید ثروت و بهبود کیفیت زندگی مردم را هدفگیرى کرده است.
9 صنعت کشور از مزایای فناوری نانو بهره‌مند هستند
وی در ادامه با اشاره به جایگاه ایران در روند رسیدن به چشم‌انداز، گفت: در بخش صنعت، شرکت‌های تولیدی که فعالیت آنها در حوزه فناوری نانو مورد بررسی و تایید قرار گرفته است به 118 شرکت می‌رسد. این شرکت‌ها 152 محصول نانو تولید می‌کنند که شامل محصولات نهایی، واسطه، نانومواد و تجهیزات پیشرفته فناوری نانو است، علاوه بر آن شرکت‌های زیادی هستند که در حال تحقیق و توسعه محصولات نانو هستند که با ورود محصولات آنها به بازار آمار آن اعلام می‌شود.
سرکار یادآور شد: صنایع کشاورزی، ساختمان، نانومواد، محیط‌زیست و آب، بهداشت و سلامت، انرژی، خودرو و نساجی از صنایعی هستند که در حال حاضر از نانوفناوری استفاده می‌کنند.
46 درصد از اختراعات بین‌المللی کشور در حوزه فناوری نانو
رئیس ستاد توسعه نانوفناوری اظهار داشت: در بخش توسعه فناوری، 32 مرکز رشد کشور پذیرای 103 واحد فناور نانو هستند. همچنین تاکنون 121 اختراع فناوران کشور در دفاتر بین‌المللی ثبت اختراع آمریکا و اروپا به ثبت رسیده است. در سال 2012، 46 درصد اختراعات بین‌المللی کشور به اختراعات فناوری نانو اختصاص یافته بود.
به گفته وی، در تولید علم نانو، کشور در شاخص تعداد مقالات منتشر شده در مجلات معتبر بین‌المللی کشور در سال 2012 رتبه هشتم دنیا و اول خاورمیانه را به خود اختصاص داد، این در حالی است که در سال 2000 کشور در این شاخص رتبه 56 دنیا و چهارم منطقه را دارا بود. در شاخص تعداد ارجاعات به مقالات بین‌المللی محققان، کشور در سال 2012 رتبه هفدهم دنیا و اول منطقه را به خود اختصاص داد.
نانو در 43 دانشگاه کشور تدریس می‌شود
سرکار خاطرنشان کرد: در حال حاضر 29 دانشگاه از جمله دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، صنعتی شریف، سیستان و بلوچستان، علوم پزشکی تهران، صنعتی سهند تبریز و… دارای مقطع کارشناسی ارشد در رشته‌های نانوشیمی، نانوفیزیک، مهندسی شیمی، نانوزیست فناوری و MEMS هستند.
همچنین 14 دانشگاه در مقطع دکترای تخصصی دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، صنعتی شریف، علوم پزشکی تهران، رازی کرمانشاه، زنجان و… دانشجو می‌پذیرند. در این دانشگاه‌ها نانوفناوری در قالب رشته‌های نانومواد، نانوالکترونیک، نانوفیزیک و… ارائه می‌شود.
جدیدترین طرح‌های کشور در حوزه نانوفناوری
وی با اشاره به جدیدترین طرح‌های کشور برای ورود به حوزه فناوری نانو که در این ستاد در حال بررسی است و از جدیدترین مباحث روز دنیا نیز محسوب می‌شوند، گفت: طرح‌هایی نظیر الکترونیک چاپی (Printed Electronic) و RFID، تولید نیمه صنعتی نانوسلولز و ساخت دیودهای نور افشان رنگ سفید(OLED) در دستور کار است.
سرکار افزود: طرح تصفیه آب نیز با استفاده از سیستم نانوفیلتراسیون در تصفیه‌خانه شهر ملاثانی از توابع اهواز با ظرفیت 300 مترمکعب در روز توسط بخش خصوصی داخلی، طراحی، ساخت و نصب و راه‌اندازی شده است و گزارش‌ها حاکی از به‌کارگیری این سیستم در چند تصفیه‌خانه دیگر کشور است.
وی درباره طرح‌های جدید در حوزه نانو پزشکی نیز اظهار کرد: در حال حاضر در حوزه نانوپزشکی چندین محصول وارد بازار شده است که از آن جمله می‌توان به نانو داروی ضدسرطان سینادوکسوزوم اشاره کرد که به مرحله بهره‌برداری رسیده و وارد بازار شده است. افزون بر این، تعدادی محصول شامل محلول‌های شست‌وشوی ضدباکتری، اسپری‌ها و بانداژهای ضد باکتری نیز به تولید رسیده است.
سرکار یادآور شد: همچنین تعدادی از طرح‌ها نیز در حال طی مراحل پژوهشی برای رسیدن به محصول نهایی و ورود به بازار هستند که از آن جمله می‌توان به داروی ضدعفونت‌های قارچی (لیشمانیا) و داروی نانوپروفن اشاره کرد.
از سوی دیگر تعدادی پروژه نیز درباره تولید داروهایی با منشأ گیاهی و مبتنی بر فناوری نانو در حال بررسی و انجام مطالعات اولیه است که در آینده‌ای نزدیک به مرحله اجرا خواهد رسید.
در زمینه‌های دیگر مرتبط با این حوزه نیز 2 محصول نخ و کاشی ضدباکتری به تولید صنعتی رسیده‌اند.
وی در بخش پایانی گفت‌وگو با فارس درباره برخی فعالیت‌هایی که در ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در قالب کارگروه توسعه فناوری دنبال می‌شود، اظهار کرد: می‌توان به راهبری تحقیقات هدفمند نانو برای دستیابی به فناوری‌های کلیدی، خلق فناوری‌های کلیدی نانو، ایجاد تمرکز در فعالیت‌های تحقیقاتی حول اولویت‌های فناوری نانو کشور، توسعه فناوری‌های توانمندکننده صنایع منتخب، شبکه‌سازی محققان و متخصصان در قالب شبکه‌های سرآمدی اشاره کرد.
همچنین ستاد توسعه فناوری نانو برای کنترل آفت‌های بسیار مهم محصولات باغی کشور، طرح تولید سم نانو باکتریوسین را در نظر گرفته است./
پایان پیام/.