تغییر پایه صادرات غیرنفتی

به گزارش تاسیسات نیوز ، هر چند که وزارت صنعت، معدن و تجارت برای جلوگیری از صادرات محصولات خام معدنی، موضوع عوارض صادراتی را مطرح کرد، اما آمار چهار ماه منتهی به تیر ماه گمرک حاکی از آن است که رتبه صادرات سنگ آهن هماتیت دانه‌بندی نسبت به مدت مشابه سال گذشته از 2 به 6 رسیده و کالاهای پتروشیمی در صدر جدول صادرات قرار گرفته‌اند.این در حالی است که به گفته بسیاری از کارشناسان حوزه نفت و پتروشیمی، صادرات محصولاتی مانند پروپان مایع شده، متانول و پلی‌اتیلن‌ها هم به نوعی صادرات محصولات خام پتروشیمی محسوب می‌شوند و باید برای صادرات محصولات پتروشیمی با ارزش افزوده بالاتر برنامه‌ریزی شود. به این ترتیب بر اساس آمار چهار ماه گمرک، صادرات محصولات غیرنفتی ایران از محصولات معدنی به محصولات پتروشیمی سوق پیدا کرده و در واقع 6 محصول در 10 قلم عمده صادرات ایران پایه نفتی دارند و تنها پسته به‌عنوان نهمین کالای صادراتی ایران پایه کشاورزی دارد.

   صادرات به تفکیک اقلام عمده

از مجموع 33 میلیارد و 752 میلیون دلار تجارت خارجی ایران در چهار ماه منتهی به تیرماه امسال، 16میلیارد و 97 میلیون دلار سهم صادرات و 17میلیارد و 655 میلیون دلار سهم واردات بوده است. بر اساس جدول مقایسه 10 قلم عمده صادرات در چهار ماه منتهی به تیر ماه، پروپان مایع شده به ارزش 687 میلیون دلار و سهم ارزشی 29/6درصد، متانول به ارزش 579 میلیون دلار و سهم ارزشی 31/5درصد و بوتان مایع شده به ارزش 535 میلیون دلار و سهم ارزشی 9/4 در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفته‌اند. این در حالی است که صادرات پروپان مایع‌شده در این مدت 19/129 از نظر وزنی و 11/141درصد از نظر ارزشی رشد داشته است. صادرات متانول نیز افزایش 99/4درصدی را از نظر وزنی و 82/30درصدی را از نظر ارزشی تجربه کرده است. بوتان مایع ‌شده نیز 96/64 درصد از نظر وزنی و 85/78 درصد از نظر ارزشی افزایش داشته است. این سه قلم کالای نخست جدول 10 قلم عمده صادرات حاکی از آن است که صادرات محصولات پتروشیمی به دلیل رفع برخی تحریم‌ها نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد قابل توجهی همراه بوده و جای محصولات معدنی و دیگر محصولات صادراتی را به خود اختصاص داده است. همچنین صادرات قیر نفت به ارزش 444 میلیون دلار و رشد 56/17درصدی از نظر وزن و 59/16درصدی از نظر ارزش همانند سال گذشته در رتبه چهارم قرار داشته است. در این میان سنگ‌آهن هماتیت دانه‌بندی که در آمار چهار ماه منتهی به تیرماه سال گذشته در رتبه دوم صادرات قرار داشت، امسال با کاهش 85/21درصدی از نظر وزن و کاهش 74/16درصدی از نظر ارزش در رتبه ششم قرار گرفته است. سال گذشته سهم این کالا از نظر وزنی در صادرات 22/25درصد بود و امسال به 20درصد رسیده است. «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت فقط گرم نوردشده به صورت طومار» که امسال با 314میلیون دلار در رتبه ششم صادرات قرار گرفته، در مدت مشابه سال گذشته در رتبه پانزدهم قرار داشته است. به همین دلیل در چهار ماه منتهی به تیرماه سال جاری افزایش 40/142درصدی را از نظر وزن و رشد 39/147درصدی را از نظر ارزش دلاری تجربه کرده است. سیمان پورتلند (به استثنای سفید) نیز رقم 224میلیون دلار صادرات را با سهم ارزشی 05/2درصدی تجربه کرده که نسبت به سال گذشته با کاهش 62/16درصد از نظر وزن و کاهش 34/38درصد از نظر ارزش از رتبه پنجم صادرات به رتبه هشتم تنزل یافته است. انواع پسته خندان در داخل پوست تازه یا خشک به‌عنوان تنها محصول کشاورزی این جدول به ارزش 217میلیون دلار و سهم ارزشی 99/1درصد در رتبه نهم قرار دارد. با این حال این محصول با رشد 51/80درصدی از نظر وزن و 98/82درصدی از نظر ارزش با 9 پله صعود از رتبه هجدهم سال گذشته به رتبه نهم امسال رسیده است. دهمین کالای این جدول اوره حتی به صورت محلول در آب است که با کاهش 02/34درصدی از نظر وزن و کاهش 83/51درصدی از نظر ارزش دلاری از رتبه سوم سال گذشته به این جایگاه رسیده است.

   واردات به تفکیک اقلام عمده

بر اساس جدول مقایسه 10قلم عمده واردات در چهار ماه منتهی به تیر سال جاری، گندم به ارزش 878 میلیون دلار و سهم ارزشی 97/4درصد با رشد 96/141درصد از نظر وزن و 21/104درصد از نظر ارزش دلاری در رتبه نخست قرار گرفته است. برنج که در مدت مشابه سال گذشته در رتبه نخست قرار داشت و با انتقادهای زیادی که از جانب کشاورزان و شالیکاران داخلی همراه بود، تنها 32/18درصد از نظر وزنی و 67/11درصد از نظر ارزشی کاهش را تجربه کرده و در جایگاه دوم قرار گرفته است. وسایل نقلیه با موتور پیستونی درون‌سوز تناوبی جرقه‌ای- احتراقی با حجم سیلندر بیش از 1500 سانتیمتر مکعب به ارزش 633 میلیون دلار و سهم ارزشی 58/3 درصدی در رتبه سوم قرار گرفته است. این کالا از نظر وزنی افزایش 76/228 درصدی و از نظر ارزی دلاری افزایش 53/231 درصدی را در این مدت تجربه کرده است. ذرت نیز به‌عنوان چهارمین کالای این جدول با ارزش 486 میلیون دلاری و سهم ارزشی 75/2درصدی، رشد 34/25درصدی را از نظر وزن و 98/3درصدی را از نظر ارزش دلاری در جدول واردات تجربه کرده است. اما کنجاله سویا که در مدت مشابه سال گذشته در رتبه دوم قرار داشت امسال با کاهش 63/26درصد از نظر وزن و کاهش 76/31درصد از نظر ارزش به رتبه پنجم تنزل یافته است. شکر که سال گذشته در رتبه دهم جدول قرار داشت، امسال با 4 پله صعود به رتبه ششم رسیده و رشد 12/87درصدی را در وزن و 83/57درصدی را از نظر ارزش از آن خود کرده است. در این میان بیشترین تغییرات متعلق به دستگاه‌های گیرنده، فرستنده تلفن همراه به استثنای BTS بوده که از جایگاه 1043 سال گذشته به رتبه هفتم جدول واردات امسال رسیده و رشد 4/11053درصدی را از نظر وزن و 25/18579درصدی را از نظر ارزش دلاری تجربه کرده است.محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت و گرم نورد شده به شکل طومار نیز به ارزش 212میلیون دلار و سهم ارزشی 2/1درصدی در رتبه هشتم کالاهای وارداتی قرار دارد. روغن خام سویا نیز که سال گذشته در رتبه سیزدهم کالاهای وارداتی در چهار ماه نخست سال قرار داشت، امسال با افزایش 77/66درصدی از نظر وزنی و 35/55درصدی از نظر ارزش دلاری به جایگاه نهم رسیده است. قطعات گوشت بی‌استخوان یخ‌زده از انواع گاو نیز که سال گذشته در رتبه 27 کالاهای وارداتی به کشور قرار داشت، امسال به رتبه دهم رسیده است. ارزش واردات این کالا در این مدت 196میلیون دلار و سهم ارزشی آن نیز 11/1درصد بوده و نسبت به سال گذشته 33/205درصد افزایش از نظر وزن و 70/221درصد افزایش از نظر ارزش دلاری داشته است.