از فرانکلین تا کریر با سیستم تهویه مطبوع

تابستان که از راه می‌رسد، سوغاتی از جنس گرما و رطوبتی غیرقابل تحمل با خود می‌آورد. همین مساله نیز باعث ابداع و اختراع سیستمی شد تا میلیون‌ها نفر بتوانند با بهره‌گیری از آن، خود را خنک کنند و از هوای دلپذیرتری لذت ببرند؛ این سیستم تهویه مطبوع نام دارد.

به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، این دستگاه‌ها و سیستم‌های رفاهی که مالکان خانه خیلی راحت با فشار دادن دکمه یا چرخاندن یک کلید آن‌ها را روشن می‌کنند، در واقع، سیستم‌های الکترومکانیکی پیچیده‌ای هستند که نتیجه نهایی تقریبا یک قرن تلاش و پیشرفت مهندسی در زمینه خنک کردن، ترمودینامیک، کنترل و بهره‌وری انرژی است. در سال ۲۰۰۰، نام تهویه مطبوع / تبرید در بین ۱۰ دستاور بزرگ مهندسی مکانیک در قرن بیستم خوش درخشید.

در حقیقت، ریشه سیستم تهویه مطبوع به قرن دوم در چین برمی‌گردد، چرا که یک مخترع چینی به نام «دینگ هوآن» یک فن روتاری دستی را در آن دوره ابداع کرد. مفهوم خنک‌کننده هوا با نام مخترع بزرگ آمریکایی یعنی «بنجامین فرانکلین» عجین است؛ او در سال ۱۷۵۸ آزمایشاتی را با بخار و الکل انجام داد تا به دمای فریز دست یابد.

ویلیز کریر؛ پدر سیستم تهویه مطبوع

نخستین سیستم تهویه مطبوع مدرن توسط مهندس ماهر و خبره‌ای به نام «ویلیز هاویلند کریر» در سال ۱۹۰۲ اختراع شد. سیستم تهویه مطبوع کریر در واقع، با وام گرفتن از کانسپت‌های سیستم تبرید مکانیکی که در سال‌های پیش راه‌اندازی شده بود، جریان هوا را از طریق زغال‌های پرشده با آب سرد انتقال می‌داد و همزمان با از بین بردن رطوبت از فضای اتاق، محیط را خنک می‌کرد. در سال ۱۹۳۳، شرکت آمریکایی «کریر ایر کاندیشنینگ» یک سیستم تهویه مطبوع را تولید کرد که در بازار رو به رشد آمریکا به یک مدل پرطرفدار تبدیل شد.

سیستم‌های تهویه مطبوع امروزی، هرچند بر پایه علم سیستم ۱۹۳۳ کریر کار می‌کنند، اما دستخوش پیشرفت‌هایی در زمینه فشار بخار، تشخیص و کنترل، سنسورهای الکترونیکی، مواد و بهره‌وری انرژی شده‌اند. سیستم تهویه مطبوع مرکزی جدید و پیشرفته کریر خیلی متفاوت‌تر از مدل اولیه بنیانگذار آن است و دارای عناصر و اجزای پیشرفته‌ای شامل کمپرسور دو مرحله‌ای برای عملکرد آرام‌تر با بهره‌وری بالاتر است.

استانداردهای بهره‌وری انرژی که از سوی دپارتمان انرژی ایالات متحده تنظیم می‌شود، بهبودهایی را در سیستم‌های تهویه مطبوع در نظر گرفته‌‌اند. حداقل استانداردهای بهره‌وری برای سیستم‌های تهویه مطبوع به‌ویژه در ۵ سال اخیر پیشرفت‌هایی داشته است و تولیدکنندگان را ملزم به بهینه‌کردن سیستم‌ها برای مصرف کمتر انرژی کرده است.

ترجمه: سعید سعیدی